Przygotowania do przyjęcia uchodźców

Rafał Rogala, Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców w trakcie posiedzenia sejmowych Komisji Spraw Wewnętrznych i ds. UE przedstawił bieżącą ocenę sytuacji, w tym kwestie dotyczące liczby cudzoziemców w Polsce i działania realizowane w zakresie ochrony międzynarodowej. ¼ osób starających się o ochronę w Polsce uzyskuje decyzję pozytywną.

Rafał Rogala, szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców przypomniał, że Polska zadeklarowała pod koniec lipca br., że w ciągu 2 lat przyjmie 1100 osób w ramach relokacji (uchodźców przebywających aktualnie na terenie Włoch i Grecji) oraz 900 osób w ramach przesiedleń (z Libanu, osób wskazanych przez biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców UNHCR).

Szef UdSC przypomniał niezbędne dokumenty prawne pod kątem całego procesu relokacji i przesiedleń. 10 lipca br. została uchwalona ustawa o zmianie ustawy o udzieleniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP. W ustawie ujęto rozwiązania umożliwiające przeprowadzenie procesu relokacji i przesiedleń. Ustawa w szczególności uwzględnia projekt decyzji Rady, który zakłada szczegółowe procedury, w tym procedury zapewniające bezpieczeństwo w krajach docelowych, do których mają być relokowane osoby.

Jak będzie wyglądała procedura weryfikacji osób, którym zostanie udzielona pomoc?

Informacja na temat danego cudzoziemca, który będzie miał być relokowany do Polski, będzie przedstawiana wraz ze specjalnym dossier szefowi UdSC bądź wskazanemu oficerowi łącznikowemu – pracującemu na miejscu w kraju, z którego osoba ma być relokowana. Następnie ta informacja będzie przekazywana służbom, które będą zajmowały się sprawdzeniem pod kątem bezpieczeństwa. Odpowiedź zwrotna będzie kierowana przez oficera łącznikowego. Odpowiedź negatywna będzie oznaczała decyzję odmowną. Na podstawie decyzji Rady taka osoba nie będzie relokowana do Polski. Szef UdSC zaznaczył, że bezpieczeństwo jest tu kluczowym elementem decydującym w całym procesie weryfikacji danej osoby.

Kolejne dwa projekty rozporządzeń są procedowane. Określają one m.in. w jaki sposób będzie przebiegał proces relokacji oraz jak będzie wyglądać finansowanie tego przedsięwzięcia, z uwzględnieniem również procesu integracji. Akty te są przygotowywane odrębnie, jeden dla procedury relokacji, drugi zaś do procedury przesiedleń.

Plan relokacji i przesiedleń

W Urzędzie do Spraw Cudzoziemców został przygotowany plan operacyjny relokacji i przesiedleń. W tym momencie plan znajduje się w uzgodnieniach międzyresortowych. Został on przygotowany przez zespół pod przewodnictwem szefa UdSC. Plan przewiduje harmonogram relokacji i przesiedleń cudzoziemców, określa działania o charakterze logistycznym i wskazuje na sposoby finansowania, w tym pochodzące z funduszu UE – to jest 6 tys. euro na osoby relokowane i 10 tys. euro na osoby przesiedlane. Plan uwzględnia finansowanie części tego zadania także z krajowych środków Funduszu Azylu, Migracji i Integracji (FAMI), które są oddane do dyspozycji państwa członkowskiego na wspieranie działań o charakterze migracyjnym. Uzgodnienia dotyczące tego planu potrwają do 14 września br.

Współpraca z organizacjami pozarządowymi

Minister Rafał Rogala poinformował, że pod koniec lipca br. odbyło się spotkanie z przedstawicielami organizacji pozarządowych oraz międzynarodowych, w tym z Międzynarodową Organizacją ds. Migracji. Do Urzędu do Spraw Cudzoziemców wpłynęły już pierwsze propozycje współpracy i zaangażowania w proces relokacji oraz przesiedleń ze strony tych organizacji. „Na ten moment propozycje są na tyle konkretne, że większość z nich zostanie uwzględniona, szczególnie w procesie preintegracji oraz integracji [w procesie który następuje po uzyskaniu decyzji i na etapie usamodzielniania się uchodźcy w kraju przyjęcia]” – podkreślił szef UdSC.

Minister Rafał Rogala poinformował również o najbliższych planach Urzędu do Spraw Cudzoziemców. Przygotowywana jest wizyta przedstawicieli UdSC w Libanie, a także  wizyta w ośrodkach, w których przebywają cudzoziemcy. Planowane jest również spotkanie z Międzynarodową Organizacją ds. Migracji, która zapewnia zaplecze logistyczne i od wielu lat współpracuje z różnymi krajami mającymi doświadczenie w procesach przesiedleń. UdSC na bieżąco współpracuje przede wszystkim z Biurem Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców i libańskimi placówkami, z którymi UdSC będzie współpracować przy wyborze konkretnych osób do przesiedlenia.

Aktualna sytuacja azylowa w Polsce

Od 1 stycznia 2014 r. do września 2015 r. wnioskami o udzielenie ochrony międzynarodowej objętych zostało ponad 15 tys. 500 osób, z czego do 10 września br. 7 tys. 380 – oznacza to wzrost o ok. 32%. Najliczniejszą grupę stanowili obywatele Rosji i deklarujący narodowość czeczeńską, a następnie obywatele Ukrainy – 26%, a więc ¼ aplikujących o nadanie statusu uchodźcy. Na dalszym miejscu są obywatele Gruzji (290 osób), Syrii (255 osób) i Tadżykistanu (237 osób).

W Polsce utrzymuje się wieloletnia tendencja w zakresie proporcji według kryterium płci wnioskodawców. Około 50% z nich stanowią kobiety i jest to najwyższy odsetek w całej UE, spośród osób ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy.

Od początku 2014 r. dotąd szef UdSC wydał łącznie 15 tys. 941 decyzji w postępowaniach o nadanie statusu uchodźcy. Szef UdSC udzielił w tym czasie ochrony 1 tys. 250 osobom, natomiast 4 tys. 165 osób uzyskało decyzję negatywną. Rafał Rogala, szef UdSC podkreślił, że odsetek wszystkich osób uzyskujących w Polsce ochronę wynosi ok. 25%, co oznacza, że ¼ osób starających się o ochronę w Polsce uzyskuje decyzję pozytywną. W tym czasie umorzono ponad 10 tys. postępowań. Najczęstszą przyczyną umorzeń jest brak zgłoszenia się tej osoby w ośrodku, do czego jest zobligowana. Może oznaczać to, że osoby te nie kontynuują swojej procedury uchodźczej na terenie Polski.

MSW