Cogiteon: Sto podróży i ponad 65 tys. uczestników

Budynek centrum nauki powstaje w Krakowie, ale edukatorzy Cogiteonu już od ponad 3 lat odwiedzają małopolskie szkoły z widowiskowymi pokazami. 4 listopada byli w Rytrze. Ta wyprawa była setną w historii projektu.

Mobilny Projekt Edukacyjny „Naukowiej” wystartował w Tarnowie w lutym 2019 roku. Od tamtego czasu przeszedł kilka metamorfoz. Aktualnie Cogiteon ma w swojej ofercie pokazy „Ogień i woda”, które zawierają m.in. doświadczenia z barwnymi płomieniami, wirami wodnymi, ognistym tornado i… wybuchającą puszką.

– Niepozorny, szczelnie zamknięty pojemnik z odrobiną wody wewnątrz i jego nagła eksplozja po podgrzaniu, daje pojęcie o tym jak wielka energia drzemie w naturze – mówi Maciej Gomułka, animator i jeden z autorów scenariusza pokazu „Ogień i woda”. W ten sposób edukatorzy pokazują dzieciom i młodzieży zasadę działania elektrowni. Swoiste starcie żywiołów to temat, który zagościł również w Rytrze, podczas setnej wyprawy.

– Naszym założeniem było, aby odwiedzić każdą małopolską gminę z doświadczeniami, dzięki którym uczniowie doświadczą nauki w praktyce. Te plany częściowo pokrzyżowały ograniczenia pandemiczne. Dlatego tym bardziej cieszę się, że mimo przeciwności losu, projekt cieszy się dużym zainteresowaniem – mówi Piotr Szymański, dyrektor Cogiteonu. – Tak się złożyło, że przed setną wizytą osiągnęliśmy liczbę ponad 65 tysięcy uczestników  – informuje Piotr Koziarz, rzecznik prasowy centrum.

Szkół, które odwiedzili edukatorzy było więcej. – Czasami wizyty obejmują kilka dni oraz kilka placówek w danym regionie – tłumaczy Andrzej Pruchlat, koordynator projektu. W czasie, kiedy nauka odbywała się zdalnie, jego ekipa nagrywała filmy edukacyjne, które trafiły na YouTube. Do tej pory Cogiteon opublikował prawie sto materiałów – od krótkich produkcji w których edukatorzy zachęcają do wspólnego eksperymentowania i tłumaczą proste zjawiska („Zrób to sam”, „Matematyczny sitcom”) po 30-minutowe odcinki z odwiedzin w wybranych zakątkach Małopolski („Naukowiej w podróży”). – Wszystkie nasze produkcje osiągnęły do tej pory ponad 130 tys. wyświetleń – mówi Koziarz.

Projekt realizowany jest dzięki wsparciu funduszy europejskich, dlatego zajęcia w szkołach odbywają się bezpłatnie. Uczestnicy pokazów w setnej szkole otrzymali gadżety z logo Województwa Małopolskiego, a szkolna biblioteka wzbogaciła się o nowe książki, ufundowane przez wydawnictwa Copernicus Center Press oraz Widnokrąg, z którymi Cogiteon stale współpracuje.

Jak edukatorzy wspominają ponad trzy lata wyjazdów zapakowanym po brzegi dostawczakiem? Zdarza się, że doświadczenia nie wychodzą i nawet te powtarzane wielokrotne potrafią zaskakiwać. – Zamiast spektakularnego samozapłonu z iskrami czasem substancje tylko kopcą – opowiada Maciej. Animatorzy doskonale pamiętają też niektóre odpowiedzi na pytania – że prąd się bierze z gniazdka, w butelce nic nie ma (pomimo, że znajduje się w niej powietrze), a ropa (naftowa) bierze się z oka. – Jeszcze sporo pracy przed nami – śmieje się Andrzej.

Tej na pewno nie zabraknie, ponieważ w Krakowie przy al. Bora-Komorowskiego właśnie powstaje siedziba centrum nauki. Znajdzie się w niej m.in. wystawa stała „Człowiek i jego marzenia” z ponad setką stanowisk interaktywnych, 6 laboratoriów i pracowni tematycznych, Akademia Dzieci z osobną wystawą o polskiej przyrodzie i salą warsztatową dla przedszkolaków oraz sala konferencyjna. Na dachu obiektu powstanie pierwszy w Krakowie spacerowy ogród z roślinami odwzorowującymi różne zakątki świata. To będzie doskonałe miejsce wypoczynku, punkt widokowy, a także przestrzeń edukacji przyrodniczej. Obok centrum powstanie park, a na terenie zielonym znajdzie się prawie 300 drzew.

Zakończenie robót budowlanych przewidziane jest na sierpień 2023 roku. Jesienią z oferty edukacyjnej Cogiteonu będą korzystać pierwsi zwiedzający. Inwestycja jest realizowana z budżetu województwa oraz funduszy Unii Europejskiej. – Cogiteon to obecnie największy projekt w dziedzinie kultury i edukacji realizowany w Małopolsce – podkreśla Iwona Gibas, członek Zarządu Województwa Małopolskiego.