Starosądecka „Jedynka” na Uniwersytecie!

W dniu 12 lutego 2016 r. uczniowie „1” – Szkoły Podstawowej im. ks. prof. Józefa Tischnera w Starym Sączu byli gośćmi najstarszej uczelni wyższej w kraju, Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wycieczkę zaplanowano i zorganizowano w związku z wdrażanym w szkole programem „Zdrowie ma smak”, z inicjatywy nauczycielek: mgr Renaty Jasińskiej Nowackiej i mgr Jadwigi Postawy. Wśród delegacji uczniów znaleźli się: prymusi, szkolni stypendyści, laureaci i uczestnicy konkursów organizowanych przez Małopolskiego Kuratora Oświaty, harcerze, reprezentujący Samorząd Uczniowski – przewodniczący i zastępca przewodniczącego szkoły, a także dzieci wyróżniające się w pracy charytatywnej na rzecz szkoły i środowiska. Wycieczka do Krakowa miała na celu poznanie środowiska życia i pracy Patrona szkoły, również wykładowcy prestiżowego UJ.

             Szóstoklasiści gościli w Uniwersytecie Jagiellońskim, korzystając z zaproszenia Pani mgr Marioli Grylewicz.

Dzięki osobistemu zaangażowaniu administrator budynków UJ uczniowie naszej szkoły mieli możliwość zwiedzenia niedostępnych na co dzień miejsc.

Gościli w Collegium Novum UJ, zwiedzając najstarszą i najpiękniejszą aulę – salę reprezentacyjną. W auli Collegium Novum, będącej także miejscem promocji doktorskich, szóstoklasiści podziwiali  portrety wielu wybitnych profesorów, m.in. Józefa Dietla, Józefa Szujskiego oraz obraz Jana Matejki Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem przedstawiający Mikołaja Kopernika podczas badań nieba. Dzięki uprzejmości administrator budynków UJ młodzi goście mieli możliwość, siedząc w fotelach zarezerwowanych dla znamienitych gości, obejrzenia filmu prezentującego historię uczelni na przestrzeni minionych wieków oraz inaugurującego jubileusz 650 – lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego. Specjalnie dla młodych starosądeczan, Pani mgr Agnieszka Mola wniosła do auli togi profesorskie, w tym m.in. czerwoną togę rektora UJ z kołnierzem gronostajowym ( w rzeczywistości obszytym futrem z białego królika) oraz togę woźnego UJ, który w szczególnych dla uczelni dniach prezentuje się równie dostojnie jak grono wybitnych profesorów. Szczególną uwagę dzieci przykuł widok rektorskiego łańcucha, zakładanego  na wyjątkowe, oficjalne uroczystości, podkreślający – obok berła i pierścienia – godność, władzę i dostojeństwo rektora oraz wierność ideałom Uniwersytetu. W czasie prezentacji cennych rekwizytów uczniom towarzyszył przedstawiciel straży rektora UJ.

             Przebywanie w najpiękniejszej auli UJ, która gościła min. Jana Matejkę, Józefa Piłsudskiego, Lecha Wałęsę, Krzysztofa Pendereckiego, kardynała Stanisława Dziwisza i innych, było niezapomnianym przeżyciem estetycznym. Z uwagą podziwiano przepiękny strop kasetonowy, herby uniwersytetu i miast zdobiące strop auli oraz portrety rektorów i fundatorów uczelni. Zwiedzający aulę mieli możliwość zasiąść w fotelach zarezerwowanych wyłącznie dla prorektorów słynnej uczelni. Zaszczytu tego dostąpili, mający szczęście stać najbliżej,  przedstawiciele SU: przewodniczący szkoły Miłosz Walkosz oraz jego zastępca Antoni Lelek, a także Michał Zygmunt i Jakub Lelek. Wyjątkowym zaszczytem dla uczniów starosądeckiej „1” była wizyta w gabinecie rektora UJ. Z uwagą obserwowano wystrój wnętrza, w którym rektor UJ podejmuje wybitne osobistości świata nauki i kultury. Podziwiano kolekcję bereł, biurko i biblioteczkę Jego Magnificencji. W sekretariacie rektorskim nauczycielki „1” mgr Renata Jasińska Nowacka i mgr Jadwiga Postawa zdeponowały pamiątkowe pisma i wykłady – odczyty młodych „profesorów” SP nr 1 w Starym Sączu, które oczekiwać będą na obecność rektora. Opieczętowane i podpisane osobiście przez Jego Magnificencję prof. dr. hab. med. Wojciecha Nowaka staną się pamiątką szkoły oraz uczniów, którzy w dniu 12 lutego 2016 roku debiutowali w murach Uniwersytetu Jagiellońskiego w roli „wykładowców” prestiżowej uczelni.

             Na ręce sekretarza rektora wręczono, w imieniu dyrektora SP nr 1 w Starym Sączu  mgr. Zdzisława Wojnarowskiego, medal pamiątkowy ufundowany w związku z 50 – leciem Szkoły Podstawowej nr 1 im. ks. prof. Józefa Tischnera w Starym Sączu oraz  pismo – podziękowanie upamiętniające pobyt uczniów w Alma Mater UJ.

              12 lutego 2016 roku, także dla uczniów „1”, otworzono drzwi przepięknej Sali Senackiej, w której odbywają się spotkania rektora z profesorami uczelni. Tu uwagę zwiedzających przykuł żyrandol, którego forma nawiązuje do godła sygnetu rektorskiego. Tworzą go: dwa berła i obręcz w kształcie korony.

             Uczniowie starosądeckiej „1” , dzięki uprzejmości Pani mgr Marioli Grylewicz, mieli również możliwość przebywania w sali wykładowej nr 56 im. Józefa Szujskiego. W tej sali w dniu 06.11.1939 r. w ramach akcji pacyfikacyjnej Sonderaktion Krakau  zostali zgromadzeni  profesorowie krakowskich uczelni, a następnie wyprowadzeni z budynku i wywiezieni do niemieckich obozów zagłady. Tutaj także, światowej sławy reżyser, Andrzej Wajda ( uhonorowany tytułem doktora honoris causa UJ w 1989 roku ) kręcił sceny nominowanego do Oskara filmu „Katyń”.

             W mieszczącym się nieopodal budynku Collegium Witkowskiego reprezentującym elementy stylu neogotyckiego, neoromańskiego i secesyjnego, uczniowie starosądeckiej „1” zwiedzili aulę im. Tischnera, w której  ks. prof. Józef Tischner wygłaszał swoje wykłady dla studentów. Tego dnia otwartą także specjalnie dla młodych gości – uczniów starosądeckiej„1”.

             „Jakby kto pytał, Gołębia 20” – takiej parafrazy mógłby użyć prof. Kazimierz Wyka, który zdaniem córki – prof. Marty Wyki, obok Karola Wojtyły i Józefa Tischnera tworzyli klimat Krakowa. Gołębnik –  „to jedna z najbardziej uroczych ulic starego Krakowa. Składa się głównie z budynków uniwersyteckich i pełniących wobec nich rolę służebną malowniczych kawiarenek. Poloniści mają zwyczaj zabierać tam swoich wykładowców na ćwiczenia, przy czym kawa z pianką bynajmniej nie wypływa na obniżenie poziomu intelektualnego zajęć.”

Gołębnik 20 – ulicę tę codziennie przemierzały sławy takie jak: prof. Jan Błoński, prof. Ignacy Chrzanowski, prof. Juliusz Kleiner, prof. Stanisław Pigoń i jego uczeń – rektor uczelni prof. Franciszek Ziejka. Tutaj, do IFP, uczęszczała na zajęcia słynna noblistka Wisława Szymborska oraz jej asystent dr Michał Rusinek. Tu  toczyły się rozmowy o wielkiej literaturze profesora Aleksandra Fiuta i odwiedzającego go często w IFP Czesława Miłosza. Ulicę Gołębią przemierzał też z pewnością ks. prof. Józef Tischner, śpiesząc na wykłady do usytuowanego nieopodal, przy Gołębiej 13, Collegium Witkowskiego.

            Starosądeczanie odwiedzili Instytut Filologii Polskiej, którego studentem był także – w latach 1938 – 1939 – wielki Polak, przyjaciel Patrona starosądeckiej „1” Karol Wojtyła, uhonorowany w 1983 roku tytułem doktora honoris causa UJ. Spacerując pięknymi korytarzami IFP, w obiektywie aparatu utrwalono tablicę upamiętniającą obecność  studenta – dziś św. Jana Pawła II. W gmachu Instytutu Filologii Polskiej sfotografowano ponadto tablicę ufundowaną ku pamięci studenta filologii polskiej – Stanisława Pyjasa zamordowanego przez SB w 1977.

             Ogromne wrażenie zrobił na młodych starosądeczanach najstarszy budynek UJ – Collegium Maius. Przekraczając bramę budynku, wchodząc na arkadowy dziedziniec z XV wieku, podróżujący „Krakowskim szlakiem profesora Tischnera” uczestnicy naukowej wycieczki, poczuli atmosferę tradycji akademickiej i radości studiowania. Zaszczytem dla zwiedzających była obecność w Librarii, miejscu, w którym odbywają się ważne konferencje i spotkania profesorów. Młodzi wychowankowie starosądeckiej „1” dostąpili przywileju zasiadania w fotelach,  które zarezerwowano także dla znamienitych gości, którzy towarzyszą uroczystościom wręczania tytułów doktora honoris causa UJ  ludziom szczególnie zasłużonym dla rozwoju nauki i kultury polskiej. Wpisany w tradycję Almae Matris Jagellonicae zwyczaj wyróżniania doktoratem honorowym wywodzi się z XIX wieku. Tu bywali: Mikołaj Kopernik, Jan Matejko, Ignacy Paderewski, Józef Piłsudski, Karol Wojtyła, Andrzej Wajda, Stanisław Lem , Czesław Miłosz, Karolina Lanckorońska, kardynał Franciszek Macharski, Krzysztof Penderecki, Tadeusz Różewicz, Ryszard Kapuściński i wielu, wielu innych.

             Wizyta w Collegium Maius, które dziś stanowi Muzeum UJ, była ważnym punktem wycieczki. Czegóż tu nie ma! „Obok pamiątek po królach, mężach stanu i wielkich uczonych są cenne dzieła sztuki, są średniowieczne insygnia uniwersyteckie i stare instrumenty naukowe, jest słynny globus z XVI wieku z zaznaczoną na nim Ameryką. Zegar na dziedzińcu wytrwale odmierza czas, a o nieparzystych godzinach otwierają się zielone drzwiczki i przy dźwiękach muzyki rusza korowód historycznych postaci…”

Zafascynowani „smakiem nauki”, przyszli studenci UJ, a być może jego słynni absolwenci i pracownicy naukowi uczestniczyli w gmachu Collegium Maius w interaktywnej wystawie „Wszystko jest liczbą”, biorąc jednocześnie aktywny udział w licznych eksperymentach z dziedzin tj. chemia, fizyka, matematyka.

             Na szlaku  wycieczki znalazła się także wizyta w kościele akademickim Uniwersytetu Jagiellońskiego – Kościele św. Anny, usytuowanym w sąsiedztwie Collegium Novum, Collegium Maius i Collegium Medicum, przy ulicy św. Anny 13. Uczestnicząc w mszy św., wychowankowie „1” podziwiali zabytkową kolegiatę rzymskokatolicką. Tu, w dniach 19 – 21 grudnia 1960 roku bp Karol Wojtyła wygłosił kazania dla narzeczonych „ Budować dom na skale”. Tutaj też Patron SP nr 1 w Starym Sączu ks. prof. Józef Tischner, obok ks. Adama Bonieckiego, cieszył się opinią najlepszego krakowskiego kaznodziei.

             Naszych uczniów, zafascynowanych okresem II wojny światowej, ucieszyła wizyta w wyjątkowej „Aptece pod Orłem” w dzielnicy Kazimierz, stanowiącej terytorium getta krakowskiego. Jej ówczesny właściciel, farmaceuta Tadeusz Pankiewicz, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, za działalność na rzecz pomocy i ratowania Żydów odznaczony został w 1983 roku medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”, który zwiedzający mieli okazję obejrzeć. Dziś odwagę bohatera czasu wojny upamiętniają pomieszczenia apteki przy ul. Bohaterów Getta 18. Zwiedzając obiekt, uczestnicy wycieczki „w izbie ekspedycyjnej  poznali historię miejsca i ludzi, w sali recepturowej odkrywali różnorodne recepty na przeżycie w rzeczywistości getta, w pokoju dyżurnym spotkali Tadeusza Pankiewicza, świadka i kronikarza Zagłady, w materialni poczuli atmosferę apteki jako miejsca spotkań i schronienia dla mieszkańców getta, w laboratorium zmierzyli się z powojenną historią pamięci i niepamięci o krakowskich Żydach.”

Jak zgodnie odczuli uczestnicy wycieczki „Krakowskim szlakiem profesora Tischnera”: Nauka ma smak!

              Nauczycielki starosądeckiej „1”, organizatorki wycieczki: mgr Renata Jasińska Nowacka i mgr Jadwiga Postawa zadbały także o atrakcje kulinarne.  Jaki smak ma zdrowie, przekonano się podczas degustacji pysznych sałatek, w czasie obiadu w krakowskiej „Chimerze”. Zmierzając do najpopularniejszego krakowskiego „Baru sałatkowego”, starosądeczanie spotkali sławy Teatru Starego, aktorów: Dorotę Segdę i Jana Peszka. Niestety, gwiazdy teatru i filmu rozpoznane zostały wyłącznie  przez nieco starsze pokolenie uczestniczących w wycieczce…

             Młodych łasuchów ucieszyła również wizyta w Manufakturze Czekolady. Nie od dziś bowiem wiadomo, że w  składzie tego specjału znajduje się wiele składników, które mają istotne właściwości dla naszego zdrowia. Delektowano się zatem smakiem pysznej, gorącej czekolady i urokiem apetycznego wnętrza.

             Była to pierwsza w ponad 50-letniej historii starosądeckiej „Jedynki” wizyta dzieci na Uniwersytecie!

             Na pamiątkę wizyty młodych starosądeczan w prestiżowej uczelni przekazano Pani mgr Marioli Grylewicz, w imieniu dyrektora szkoły mgr. Zdzisława Wojnarowskiego, pismo – podziękowanie wyrażające wdzięczność za zaproszenie do Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz książkę „Stary Sącz w miniaturze”. Z kolei, w imieniu administrator budynków UJ, Pani mgr Agnieszka Mola wręczyła każdemu z uczniów SP nr 1, uczestnikowi wycieczki, pamiątkowe książeczki – broszury o UJ, notesy i długopisy z wizerunkiem herbu Uniwersytetu Jagiellońskiego.

             Korzystając z niezwykłych uroków Krakowa – królewskiego miasta, stolicy polskiej nauki, kultury i miejsca doświadczania niezapomnianych wrażeń intelektualnych, emocjonalnych oraz estetycznych – dumni starosądeczanie wrócili do grodu św. Kingi. Goszczący w murach Alma Mater 2016 zgodnie podpisują się pod słowami Jego Magnificencji prof. dr. hab. med. Wojciecha Nowaka: „Oddając najwyższy szacunek historii i tradycji, dumni z przeszłości – tworzymy przyszłość.”

             Organizatorzy wycieczki  mają nadzieję, że wizyty na UJ wpiszą się w tradycję Szkoły Podstawowej nr 1 im. ks. prof. Józefa Tischnera w Starym Sączu.

             Ach, co to był za dzień!

Renata Jasińska Nowacka

Jadwiga Postawa