Małopolanie chcą czystego powietrza

Poprawa jakości powietrza w Małopolsce to jeden z priorytetów, jakie stawiają przed sobą władze województwa. Potwierdzają to kolejne, odważne inicjatywy: przyjęta w styczniu tego roku uchwała antysmogowa czy projekt zintegrowany LIFE, który może służyć jako wzór dla innych regionów w Polsce i Europie. Żeby jednak te działania były jeszcze skuteczniejsze Województwo Małopolskie przystąpiło do aktualizacji Programu Ochrony Powietrza (POP). W szczególności ma ona dotyczyć weryfikacji dotychczasowych działań oraz określenia wyzwań na przyszłość.

– Małopolanie są coraz bardziej świadomi zagrożeń, jakie dla ich zdrowia niesie oddychanie zanieczyszczonym powietrzem. Ich duże zaangażowanie i jakość zgłaszanych uwag potwierdzają, że interesują się tym problem i chcą aktywnie uczestniczyć w naszych działaniach. Dla nas jest to wyraźny sygnał, że zmienia się mentalność mieszkańców – są oni coraz bardziej świadomi, że korzystając z przestarzałych pieców czy samochodów sami szkodzą swojemu zdrowiu – mówił wicemarszałek Wojciech Kozak. I dodał, że województwo w ramach RPO WM 2014-2020 na politykę energetyczną posiada ogromne środki – 420 mln euro.

Kolejnym krokiem w walce o czystsze powietrze w regionie jest przeprowadzana właśnie aktualizacja Programu ochrony powietrza. Do 29 lipca br. każdy mieszkaniec, organizacja lub instytucja mogli zgłosić swoje uwagi i wnioski do przygotowywanego dokumentu. W sumie do Urzędu Marszałkowskiego wpłynęły 52 wnioski, w tym 35 od władz samorządowych, 13 od organizacji i 4 od osób prywatnych.

Zgodnie z najczęściej powtarzającymi się uwagami nowy POP powinien normować kwestie przyjęcia uchwały antysmogowej dla całego województwa, w której znalazłyby się zapisy określające parametry emisyjne dla kotłów małej mocy, czyli tych wykorzystywanych w domach prywatnych. Tylko dzięki temu, walka z zanieczyszczeniami powietrza miałaby szansę stać się bardziej efektywna. Jak wskazywali wnioskodawcy, słynny krakowski smog ma swoich – co prawda nie tak intensywnych – odpowiedników na obszarze całego województwa. Niestety – jak wskazywali niektórzy w swoich uwagach – nadal brak w tym względzie skutecznych instrumentów prawnych, które obligowałyby mieszkańców do zamiany nieefektywnych pieców na te bardziej ekologiczne. Wciąż dużym problemem jest też spalanie różnego rodzaju śmieci w domowych piecach czy wykorzystywanie opału złej jakości (np. węgla z dużą zawartością siarki). Wynika to nie tylko z chęci oszczędzania, ale też z braku świadomości mieszkańców dotyczącej zgubnych skutków takich działań dla środowiska i naszego zdrowia.

Część z gmin, które w ramach poprzedniego POP z 2013 roku nie zostały objęte obowiązkiem wymiany starych kotłów, teraz zwróciły się z prośbą o uwzględnienie ich w aktualizowanym dokumencie, aby mogły włączyć się w działania ograniczające niską emisję. Z kolei niektóre gminy, które już się w nim znalazły, wnioskowały o ograniczenie skali wyznaczonych zadań. W części wniosków powtarzały się też sugestie dotyczące przyłożenia większej uwagi do termomodernizacji budynków i połączenia tych działań z wymianą kotłów grzewczych. Takie kompleksowe działanie, poza oczywistymi korzyściami dla środowiska, pozwoliłyby mieszkańcom na spore oszczędności uzyskane z ogrzewania domów. Na gminy miałby zostać także nałożony obowiązek informowania swoich mieszkańców o jakości powietrza na ich terenie, ze szczególnym uwzględnieniem miejscowości uzdrowiskowych.

Odpowiadając na część złożonych wniosków, przygotowywana obecnie aktualizacja POP zawierać będzie regulacje, które skutkować mają ograniczeniem emisji zanieczyszczeń ze źródeł powierzchniowych na obszarze całej Małopolski. W pierwszej kolejności należy powstrzymać powstawanie nowych źródeł emisji, a w dalszej perspektywie wyeliminować istniejące źródła, które nie spełniają określonych norm jakości.

Prace nad przygotowaniem projektu zaktualizowanego Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego potrwają do października br. Kolejnym etapem będą konsultacje przeprowadzone we wrześniu w Krakowie (12.09 i 19.09), Tarnowie (13.09), Nowym Sączu (20.09), Chrzanowie (21.09) oraz w Nowym Targu (22.09). W ich trakcie zaprezentowane zostaną proponowane działania, zmierzające do ograniczenia emisji zanieczyszczeń w ramach nowego programu. Konsultacje społeczne projektu nowego POP dla województwa małopolskiego ruszą prawdopodobnie w listopadzie. W tym czasie będzie on opiniowany przez gminy i powiaty, a każdy mieszkaniec będzie mógł przedstawić swoje stanowisko, zgłosić uwagi i wnioski do przygotowanego projektu dokumentu. Natomiast w styczniu nowym Programem ochrony powietrza zajmie się Sejmik WM.

UMWM