Dwa lata Małopolski w pigułce

1. Małopolska liczy się w Europie

– Małopolska w 2016 roku to zupełnie inny region niż jeszcze kilka lat temu. Już dawno nadrobiliśmy wszelkie zaległości, co więcej – sami staliśmy się wzorem do naśladowania. I nie jest to tylko nasza – zarządu województwa – subiektywna opinia. To fakt, który dostrzegają mieszkańcy, odwiedzający nas turyści i przede wszystkim niezależni, zagraniczni eksperci – mówi marszałek Jacek Krupa.

Małopolska i jej instytucje zebrały w ostatnim czasie sporo nagród i wyróżnień. Dwie z nich mają jednak specjalne znaczenie. Pierwszy z nich – przyznany przez Komitet Regionów tytuł Europejskiego Regionu Przedsiębiorczości 2016 oznacza, że nasze województwo jest nie tylko jednym z lepiej rozwijających się regionów w UE, ale też może stanowić wzór pod względem wykorzystania funduszy unijnych, tworzenia dobrej atmosfery dla przedsiębiorców czy angażowania do współpracy przedstawicieli środowiska nauki, biznesu i samorządu. Z kolei nagroda RegioStars 2016 została przyznana Małopolsce za projekt Akademia Rozwoju Ekonomii Społecznej, który jest realizowany przez ROPS w Krakowie. Jego efektem będzie m.in. 295 nowych miejsc pracy, 46 spółdzielni socjalnych i tysiące przeszkolonych osób. Warto dodać, że w dotychczasowej historii konkursu RegioStars nagrodzono w sumie tylko dwa polskie projekty.

2. Kolej znów jest na topie
Kwestie transportowe to jeden z najważniejszych punktów polityki samorządu województwa – który nie tylko buduje i remontuje drogi w całym regionie, ale też przeznacza ogromne środki na transport kolejowy, w tym Szybką Kolej Aglomeracyjną.
– Uruchomione dwa lata temu przez nas Koleje Małopolskie już zdążyły zaskarbić sobie sympatię mieszkańców i turystów. Obsługiwane przez wojewódzką spółkę połączenie pomiędzy Wieliczką, Krakowem i lotniskiem w Balicach jest bezkonkurencyjne – w żaden inny sposób nie pokonamy tej trasy tak szybko, tanio i wygodnie – podkreśla Jacek Krupa.

Pierwszy pociąg KMŁ wyjechał na tory w grudniu 2014 roku (I linia SKA Kraków-Wieliczka). Szybkie, punktualne, nowoczesne i komfortowe pociągi bardzo szybko zyskały uznanie pasażerów (w maju 2016 r. przewieźliśmy 3-milionowego pasażera). Coraz większym zainteresowaniem cieszy się także druga nitka SKA – czyli odcinek między Krakowem, Miechowem i Sędziszowem, który docelowo ma również objąć Skawinę. To nie wszystko – jest szansa, że za kilka lat pasażerowie pojadą koleją również dalej – w kierunku Kalwarii Zebrzydowskiej oraz Oświęcimia przez Spytkowice. A już za miesiąc Koleje Małopolskie przejmą trzecią trasę SKA – z Krakowa do Tarnowa, i dalej – do Krynicy przez Nowy Sącz. Na tory wyjadą zupełnie nowe pociągi. Do dyspozycji pasażerów oddamy składy, które będą nie tylko komfortowe, ale też wyposażone w klimatyzację, wifi czy wszelkie udogodnienia dla osób niepełnosprawnych. Kolejną dobrą wiadomością jest fakt, że sama podróż będzie nie tylko bardziej wygodna, ale też szybsza.

Dobrze zaplanowana i skomunikowana sieć transportowa to jedno. Jej uzupełnieniem jest Małopolska Karta Aglomeracyjna – zintegrowany bilet dający możliwość korzystania z różnych środków transportu oraz parkingów P&R w różnych miejscach Małopolski. W systemie zarejestrowało się ponad 5 tys. użytkowników, a do tej pory sprzedano ponad 80 tys. biletów MKA. Projekt ciągle rozwija się, dodawane są nowe funkcje. W przyszłości dzięki karcie będzie można nie tylko korzystać z publicznego transportu, ale też np. kupować bilety wstępu do muzeów czy teatrów.

3. Największy w historii plan budowy dróg
Małopolska realizuje największy w historii program budowy dróg – w Małopolskim Planie Inwestycyjnym zarezerwowaliśmy na ten cel aż 1,6 mld zł. Do wybudowanych w ciągu ostatnich 7 lat 15 obwodnic w naszym województwie – m.in. Chrzanowa, Olkusza, Gdowa, Wojnicza, Skawiny, Podegrodzia i Dobczyc – dołączą wkrótce kolejne. Przed końcem 2023 roku w naszym regionie powstanie ich aż 14.

– Jedna z pierwszych otoczy Oświęcim – kierowcy przejadą tamtędy za nieco ponad rok. Rozpoczął się już także budowa obwodnicy Miechowa. Małopolska jest także inwestorem zastępczym w dwóch kluczowych dla regionu inwestycjach drogowych – budowie II etapu obwodnicy Skawiny i węzła drogowego w Poroninie, dzięki któremu łatwiej i szybciej dojedziemy do Zakopanego – wylicza Leszek Zegzda z zarządu województwa.

W najbliższym czasie ruszą także realizacje kolejnych zaplanowanych obwodnic – wśród nich Skały, Zatora, Babic i Waksmundu. To nie wszystko – w ciągu najbliższych 7 lat samorząd województwa zaplanował także budowę 5 węzłów drogowych z drogami wojewódzkimi.
Nie zapomniano także o remontach dróg. Do 2023 roku zostanie rozbudowanych 274 km tras wojewódzkich, a 84 km już istniejących – gruntowanie zmodernizowanych.

4. W walce o czyste powietrze
– Robimy wszystko, co w naszej mocy, żeby w Małopolsce można było odetchnąć pełną piersią. Jako pierwszy samorząd wojewódzki w Polsce wprowadziliśmy uchwałę antysmogową – dzięki niej od
1 września 2019 roku w Krakowie zaczną obowiązywać restrykcyjne wymagania dotyczące paliw używanych do ogrzewania domów i mieszkań. Nie będzie już zgody na przestarzałe „kopciuchy” zatruwające powietrze, którym oddychamy – podkreślał wicemarszałek Wojciech Kozak, dodając, że trwają obecnie prace nad aktualizacją „Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego”. Do 30 listopada każdy z mieszkańców może zgłosić swoje uwagi do tego dokumentu.

Równolegle trwa realizacja innowacyjnego programu LIFE, który został uznany za najlepszy spośród wszystkich programów tego typu z całej Europy i uzyskał wsparcie Komisji Europejskiej. Dzięki determinacji samorządu województwa oraz naszych partnerów w tym projekcie (głównie małopolskich gmin – 55 gminy na 62 partnerów projektu), pomimo początkowych trudności (odmowa współfinansowania projektu – pomimo wcześniejszej deklaracji – przez radę nadzorczą NFOŚiGW) – praktycznie w każdej z 55 gmin działają już eko-doradcy. Stanowią oni realną pomoc dla mieszkańców np. przy staraniu się o dotację na wymianę pieca. Na ten cel Małopolanie mogą pozyskać nawet do 8 tys. zł dofinansowania. Niedługo ekodoradcy otrzymają kamery termowizyjne, za pomocą których będą mogli dokładnie sprawdzić skuteczność ocieplenia budynku. Podsumowując, LIFE to w sumie 70 mln zł na działania związane z poprawą jakości powietrza w Małopolsce do 2023 roku.

5. Dobrze i zgodnie z planem wykorzystujemy fundusze unijne
– Małopolska świetnie radzi sobie z wykorzystywaniem środków unijnych. Mieszkańcy naszego regionu mają nie tylko wiedzę, ale też i dobre pomysły, na które można zdobyć spore dotacje. A jest naprawdę o co walczyć – w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020 mamy do wydania aż 3 mld euro! To o 1 mld euro więcej niż
w zeszłej perspektywie budżetowej – ocenia wicemarszałek Stanisław Sorys

Warto więc skorzystać z pomocy, jaką oferują unijne fundusze. Nie ma co czekać – za nami już pierwsze kilkadziesiąt naborów, a jeszcze w tym roku zostaną ogłoszone kolejne, w ramach których będzie się można starać o dotację m.in. na wymianę pieców, przekwalifikowanie się czy innowacyjne inwestycje we własnym przedsiębiorstwie. Wśród planowanych naborów są również te na turystyczne zagospodarowanie zbiorników wodnych, ekologiczny transport publiczny, nowy sprzęt medyczny czy zwiększenie liczby miejsc w przedszkolach.

– Aktualna perspektywa jest znacznie bardziej wymagająca niż poprzednia. Nie zwalniamy jednak tempa – do początku listopada w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Małopolski ogłosiliśmy już 107 naborów i podpisaliśmy 305 umów o łącznej wartości ponad miliarda zł. To naprawdę dobry wynik – jesteśmy dwa razy szybsi w realizacji w porównaniu do poprzedniego programu na lata 2007-2013 – dodaje wicemarszałek Sorys.

Z efektów dobrze zainwestowanych unijnych funduszy skorzysta praktycznie każdy mieszkaniec – program operacyjny Małopolski został tak pomyślany, że na zastrzyk pieniędzy mogą liczyć wszystkie najważniejsze dziedziny naszego życia. Jednym z efektów będzie dalszy spadek bezrobocia. Choć warto podkreślić, że już teraz jest ono rekordowo niskie – we wrześniu stopa bezrobocia wyniosła zaledwie 6,7%!

6. Rowerowe autostrady w całej Małopolsce
– Ogromne środki, które przeznaczamy na budowę i remonty dróg nie oznaczają, że nie dostrzegamy potrzeb innych uczestników ruchu drogowego. Dobre wieści mamy szczególnie dla rowerzystów – do 2020 roku w naszym regionie powstanie aż 950 km dróg dla jednośladów, w tym 650 km tylko do końca 2018 roku – zapowiada Leszek Zegzda, członek zarządu.

Wszystkie zaprojektowano tak, aby poszczególne trasy stworzyły spójną sieć obejmującą całą Małopolskę. Z części ścieżek można już korzystać, a do końca 2016 roku będzie gotowych kolejne 175 km (będą to dwa odcinki Wiślanej Trasy Rowerowej – 91 km od Drwini do Szczucina i 84 km od Brzeszcz do Skawiny). Z kolei do końca przyszłego roku gotowe powinno być następne 170 km tras (obejmują one odcinki: trasy VeloDunajec od Biskupic Radłowskich do Wietrzychowic o długości 12 km i od Zakopanego do Sromowców Niżnych o długości 68 km. Ponadto, budowana będzie trasa VeloMetropolis (EuroVelo4) o długości 92 km od Woli Batorskiej do m. Jodłówka Wałki. W tym samym czasie powstanie też 7 miejsc obsługi rowerzystów przy Wiślanej Trasie Rowerowej i trasie VeloDunajec. Całą sieć uzupełnią: odcinki tras VeloRudawa i VeloRaba)

7. BO warto oddać głos mieszkańcom
W tym roku – po raz pierwszy w historii Małopolski – mieszkańcy decydowali o tym, na co zostanie wydanie 6 mln zł. Dokładnie tyle wynosiła pula I edycji Budżetu Obywatelskiego Małopolski.

– Choć był to nasz debiut, mieszkańcy nie zawiedli i wykazali się sporą aktywnością – zgłoszono w sumie 204 zadania, wśród których najwięcej było inicjatyw prospołecznych, kulturalnych
i edukacyjnych. Na zweryfikowane zadania swoje głosy oddało prawie 80 tys. obywateli naszego regionu. W efekcie zostanie zrealizowane aż 46 zadań – i co najważniejsze – ze środków w ramach BO Małopolski skorzysta każdy subregion, czyli nie tylko Kraków, ale też Małopolska Zachodnia, Podhale, ziemia tarnowska czy sądecka – wylicza Grzegorz Lipiec, członek zarządu.

Warto podkreślić, że choć minęły zaledwie 3 miesiące od ogłoszenia wyników głosowania, część z tych pomysłów już udało się wcielić w życie – w Krakowie zasiano łąki kwietnie, z kolei w Tarnowie i okolicach można wziąć udział w darmowych warsztatach medialnych czy spotkaniach ze znanymi i lubianym artystami. Z kolei ratownicy medyczni wzięli już udział w finansowanych z BO Małopolska specjalistycznych szkoleń.

– Sukces I edycji Budżetu Obywatelskiego utwierdził nas w przekonaniu, że warto oddać głos mieszkańcom. Dlatego też równocześnie z realizacją pomysłów wybranych w tym roku, rozpoczęliśmy przygotowania do II edycji BO Małopolska – dodaje Grzegorz Lipiec.

UM WM