Rząd o zakazie handlu w niedziele

Tematem ostatniego posiedzenia Rady Ministrów był m.in. obywatelski projekt ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele. Rząd pozytywnie zaopiniował projekt, przekazując jednak uwagi do zmian.

Projekt ustawy zakłada m.in., że w niedzielę  handel w placówkach handlowych, a także wykonywanie innych czynności sprzedażowych w placówkach handlowych oraz w podmiotach świadczących usługi na rzecz handlu – byłyby zakazane. Natomiast w Wigilię Bożego Narodzenia i w Wielką Sobotę byłyby dozwolone do godz. 14.00. Projekt ustawy przewiduje także szereg wyjątków od tak określonych zakazów.

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami Kodeksu pracy bezwzględny zakaz pracy w placówkach handlowych w święta i względny zakaz pracy w takich placówkach w niedziele dotyczy pracowników, czyli osób wykonujących pracę na podstawie stosunku pracy. Nie obejmuje on natomiast osób, które pracują na podstawie m.in. umów zlecenia lub właścicieli sklepów. Nie dotyczy także podmiotów, które nie są placówkami handlowymi (np. centra magazynowe).

W opinii rządu w dyskusji o zmianach nie można pominąć argumentów społecznych, takich jak wpływ na sposób spędzania czasu w niedziele, czy poziom konsumpcji. Ograniczenie handlu w niedziele może prowadzić do wzmocnienia więzi społecznych, szczególnie rodzinnych. Wśród osób zatrudnionych w handlu istotną grupę stanowią kobiety-matki, a niedziela to często najbardziej dogodny moment na spędzenie czasu z dziećmi i rodziną. Ograniczenia handlu w niedziele mogą również zwiększyć aktywność obywateli, co powinno przełożyć się na większy popyt na usługi turystyczne, kulturalne czy sportowe. Rezultaty zmian regulacji zależeć  będą od szczegółów wprowadzanych rozwiązań, a także sposobu reakcji na te zmiany ze strony konsumentów i przedsiębiorców.

Warto także zwrócić uwagę, że w Austrii, Niemczech, Norwegii, Szwajcarii, Francji, Wielkiej Brytanii, Grecji, Belgii, Danii istnieje całkowity zakaz handlu w niedziele lub jest on ograniczony w zależności od regionu, pory roku, czy wielkości sklepu.

Zmiany są także oczekiwane społecznie. Jak wynika z badania opinii publicznej przeprowadzonego przez CBOS w okresie 8-15 września 2016 r. na zadane pytanie, czy popiera Pan/Pani wprowadzenie zakazu handlu w niedziele – zdecydowanie za takim rozwiązaniem opowiedziało się 34% badanych, raczej poparło takie rozwiązanie 27% badanych, natomiast przeciwnych takiemu rozwiązaniu było 32% badanych. Zdania nie wyraziło 7% badanych.

W ocenie rządu zmiany powinny prowadzić do pogodzenia interesów różnych środowisk przedstawiających, z jednej strony argumenty natury ekonomicznej, zaś z drugiej te podkreślające kulturowe i światopoglądowe aspekty niedzieli wolnej od pracy

Rząd wskazał uwagi do projektu. Wsród nich znalazło się m.in. to, że operatorzy pocztowi powinni być wyłączeni spod zakazu handlu w niedziele. Spod działania ustawy powinno się także wyłączyć wszystkie podmioty uczestniczące w żegludze morskiej, żegludze śródlądowej, a także takie gałęzi gospodarki jak rybactwo śródlądowe, rybołówstwo morskie czy przetwórstwo produktów rybnych. Doprecyzowania wymaga zapis o zakazie zakupów online w niedziele. Nie jest jasne, czy proponowane wyłączenie obejmie cały proces zakupów online, czy też jedynie możliwość złożenia zamówienia bądź możliwość jego realizacji.

Ważne, aby nowe przepisy były jasne i nie budziły wątpliwości interpretacyjnych.

MPiPS