Czy moje dziecko powinno powtarzać klasę pierwszą? Wniosek do końca marca!

Do końca marca w Szkole Podstawowej nr 1 im. ks prof Józefa Tischnera w Starym Sączu należy złożyć wniosek o odroczenie dziecka, czyli „powtarzanie klasy pierwszej”.

Wielu z Was zgłasza się do Rzecznika Praw Dziecka z wątpliwościami dotyczącymi tego, czy powtarzanie klasy I będzie dobre dla dziecka. Oto lista zagadnień, które warto rozważyć przy podejmowaniu decyzji o składaniu wniosku (do 31 marca) o powtarzanie klasy I przez dziecko:

a) czy Twoje dziecko ma problemy z: opanowaniem materiału, nadmiernym obciążeniem pracami domowymi, pisaniem i/lub czytaniem, koordynacją ruchową, wyraźnie nie nadąża z notowaniem z tablicy, realizacją programu nauczania, tempem pracy?

– jeśli TAK, dziecko może zyskać rok na opanowanie, utrwalenie i powtórzenie materiału; w kolejnym roku nauki natomiast, w klasie 2giej, będzie też miało szansę na pracę z dostosowanym, zmienionym już programem nauczania dla klas 1-3 i innym podręcznikiem.

b) czy Twoje dziecko wykazuje cechy nadwrażliwości/ niedojrzałości emocjonalnej: reaguje na każde niepowodzenie płaczem, lękiem i stresem, boi się lekcji/ odpowiedzi/ wyników sprawdzianów, niechętnie (z obawy o brak 100% pewności, że odpowiedź będzie dobra) zgłasza się na lekcjach, bardzo poważnie i ambicjonalnie podchodzi do odrabiania lekcji, nie dając sobie czasem rady z opanowaniem materiału oskarża siebie „że jest głupie”, ma objawy nerwicy szkolnej (bóle brzucha, głowy, stany podgorączkowe, kłopoty z zasypianiem, moczenie się, koszmary senne, w niedzielę wieczorem lub w tygodniu rano przed szkołą), ma objawy wypalenia emocjonalnego: spadek motywacji i energii, brak zainteresowań, izolowanie się od otoczenia, apatia lub wybuchy agresji (często u dzieci apatia na początku tygodnia, napady agresji w czwartek/piątek, gdy napięcie się skumuluje), smutek bez możliwości znalezienia ulgi w spontanicznej zabawie lub wypłakaniu się?

– jeśli TAK, wiedz, że rodzice właśnie takich dzieci (dzieci o cechach perfekcjonizmu, nieco lękowych, wolnorozgrzewająych się pod względem temperamentu, obowiązkowych i samodzielnie narzucających sobie wysokie wymagania, surowo oceniających własne osiągnięcia) zgłaszają się do nas najczęściej z dramatycznymi apelami o pomoc w uzyskaniu powtarzania klasy 2,3,4, mimo nie najgorszych ocen! Dzieci stają się po prostu smutne, pogarsza im się gwałtownie samoocena i następuje całkowity spadek wiary w osiągnięcie edukacyjnego maximum, pomimo ciągłych prób podejmowanych przez dziecko, by nadążać za wymogami programu i nauczyciela. Dziecko nie jest w stanie sprostać maksymalnym wymaganiom edukacyjnym ze względu na stres, rozczarowania i niemożność opanowania programu niedostosowanego w wielu aspektach do możliwości biologicznych dzieci (np. rozwój myślenia abstrakcyjnego u dzieci ok. 10 r.ż., przy wprowadzaniu zagadnień abstrakcyjnych już w elementarzu w kl.1 i gwałtownym skoku w programie nauczania z wymogiem opanowania ogromnej części wiedzy z matematyki i przyrody, bez dłuższej możliwości utrwalenia i powtarzania materiału w klasie 4 i 5 z obu tych przedmiotów, gdy część dzieci ma niespełna 9 lat).
Powtarzając klasę I dziecko otrzymuje szansę na osiągnięcie dojrzałości emocjonalnej w sprzyjających warunkach, gdzie powtarzanie materiału pozwoli mu osiągać wreszcie sukcesy na miarę jego możliwości, wzmocnić samoocenę. Ważne jednak, by wychowawca zachęcał dzieci do samej aktywności i podejmowania ryzyka popełniania błędów, oceniając pozytywnie również wkład i chęć pracy dzieci, a nie jedynie wynik (np. stawiając oceny za samą aktywność na lekcji, jeśli dziecko w tygodniu często zgłaszało się do odpowiedzi, ale nawet ani razu nie zostało wywołane do jej udzielenia).

c) kwestia adaptacji dziecka w nowej klasie: jeśli dziecko jest silnie związane z grupą klasową: czy inne dzieci z klasy, również będą powtarzały klasę? Czy kolega/koleżanka lub przyjaciel dziecka też będzie powtarzał klasę? masz pewność, że nie będzie tak, że dziecko jako jedyne trafi do nowej, zżytej już w zerówce szkolnej klasy dzieci? jak liczna będzie I klasa, do której trafi dziecko – czy będzie parzysta liczba dzieci, czy dziecko będzie miało szansę usiąść w ławce w parze z innym dzieckiem – oraz czy liczba dziewczynek/ chłopców będzie po utworzeniu klasy parzysta, włączając w to Twoje dziecko (gdy klasa jest całkowicie nowa dla dziecka i nie da się umówić wcześniej z kim będzie siedziało)?

– jeśli TAK, to ułatwi dziecku adaptację i szybciej zaakceptuje zmianę. Jeśli nie, zastanów się, znając swoje dziecko, jak taka zmiana, bez łagodnego przejścia do nowej klasy, wpłynie na jego psychikę. Pamiętaj! Nie możesz pytać dziecko czy chciałoby zmienić klasę – 6-letnie dziecko jest za małe, by musiało i mogło udźwignąć ciężar takiej decyzji! To Twoja rola, jako rodzica, by podjąć decyzję, kierując się długofalowym dobrem dziecka i dbając o zapewnienie możliwie największego komfortu dziecku, nawet przy przechodzeniu przez trudne zmiany. Można porozmawiać z dzieckiem o takiej możliwości, bez narzucania presji, że to ono decyduje.

d) czy jesteś w stanie opanować emocje i zaakceptować pewne trudności i wyzwania, gdy dziecko będzie się przyzwyczajać do myśli o zmianie klasy, oraz procedurę i być może opór dyrekcji szkoły i wychowawcy w związku z Twoją decyzją? Czy umiesz zyskać pewność, że Twoja decyzja jest słuszna lub warta ryzyka?

– jeśli NIE, dziecko wyczuje Twoją niepewność, to utrudni mu szybkie zaakceptowanie zmiany. Jeśli masz wątpliwości: do powtarzania klasy nie jest w tej chwili potrzebna opinia poradni, ale możesz zwrócić się do poradni, by zbadała dziecko pod kątem dojrzałości emocjonalnej lub szkolnej pod względem pedagogicznym.

e) czy przećwiczyłaś/eś rozmowę z dzieckiem, gdy już postanowisz o powtarzaniu klasy przez dziecko? Zrób to, możesz nawet spisać sobie swoje słowa na kartce. Najczęściej rodzice boją się właśnie rozmowy z dzieckiem i ryzyka, że dziecko uzna taki pomysł za swoją osobistą porażkę. Ty też się tego boisz?

– jeśli TAK, ważne, żeby faktycznie przygotować się do takiej rozmowy. Dzięki temu będziesz już w trakcie rozmowy zajmować się tylko emocjami dziecka, a nie swoimi obawami i lękiem. Skupisz się tylko na dziecku, udzielając mu maksimum wsparcia i zmniejszając jego stres, zachowując spokój. Warto poinformować dziecko, że zmieniły się przepisy i z tego powodu część dzieci będzie powtarzało klasę I, że jego sytuacja nie jest żadnym wstydliwym wyjątkiem.

f) czy możesz uzyskać informacje o ewentualnym przyszłym wychowawcy dziecka, w przypadku powtarzania klasy I – pytając dyrekcję, kto obejmie klasę; pytając rodziców uczniów klas 3-cich o opinie na temat obecnych wychowawców? (pamiętaj, że najczęściej nauczyciele uczą „literkami”, mając klasę 3 a obejmują w kolejnym roku szkolnym 1 A). Czy możesz porównać metody pracy obu nauczycieli (aktualnego wychowawcy i tego po zmianie klasy?) Pamiętaj, że dyrektor ma obowiązek tworząc klasy 1 przydzielać dzieci do nich zgodnie z miesiącami urodzenia, jednak na wniosek rodziców wraz z uzasadnieniem, może zapisać dziecko do innej klasy. Wiesz już, że obecny wychowawca jest rygorystyczny i gna z programem, a przyszły jest łagodniejszy i ma mniej zasadnicze podejście do dzieci?

– jeśli TAK, warto rozważyć powtarzanie klasy, aby dziecko miało szansę na „dobroć dopasowania”, ponieważ przy mniej zasadniczym podejściu występuje większa szansa, że nauczyciel zauważy indywidualne problemy uczniów i dostosuje tempo pracy, wymagania i ilość prac domowych do możliwości dzieci. Tacy nauczyciele szybciej reagują na kłopoty dzieci, chętniej nawiązują współpracę z rodzicami, są bardziej elastyczni. Wszystkie badania pokazują, że dzieci osiągają lepsze wyniki w sytuacji zmniejszonego stresu, zachęty i poczucia akceptacji u nauczyciela.

g) weź pod uwagę, że gdy dziecko będzie powtarzało klasę ma większe szanse na:

– dostosowanie programu nauczania do możliwości dzieci, szczególnie na drugim etapie edukacji (kl. 4-6), gdyż prace MEN nad zmianami są dopiero w toku
– mniejszą konkurencję podczas rekrutacji do szkół gimnazjalnych, średnich, ponieważ bez powtarzania klasy pozostanie w grupie, w której występuje spiętrzenie najliczniejszych roczników (odraczanych i nie odraczanych);
– lepszą organizację nauczania, zwłaszcza w dużych liczebnie szkołach: gdy już wiesz, że obecnych klas I jest 13 a przyszłych klas I będzie np. 5, masz od razu informację o tym, jak może wyglądać organizacja zajęć: wf, językowych, komputerowych, egzaminów itp. dla dzieci z danego rocznika – oznacza to mniejszy stres, tłok, mniejsze trudności organizacyjne.

h) rozważ, że w roku szkolnym 2016/2017 MEN nie zdąży wycofać rządowego Elementarza, za to prawdopodobnie wprowadzi pewne zmiany w podstawie programowej klas I-III. W związku z tym:

– gdy Twoje dziecko będzie powtarzało klasę I, nauczyciel może pracować na tym samym podręczniku, jednak powinien korzystać z innych materiałów dodatkowych i zapewnić dziecku rozwój, brak nudy. Indywidualizacja nauczania, dostosowanie go do potrzeb i możliwości uczniów, jest obowiązkiem wychowawcy. Z drugiej strony pozostanie przy tym samym bazowym podręczniku daje możliwość bezstresowego przejścia przez powtarzanie klasy.

————–