List Minister Edukacji Narodowej do dyrektorów i nauczycieli

16 lutego br. Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska skierowała list do dyrektorów, nauczycieli, w którym przedstawiała ostatnie zmiany dotyczące statusu zawodowego nauczycieli. Szefowa MEN poinformowała także o projektach edukacyjnych przygotowanych przez ministerstwo, m.in. o „Aktywnej tablicy”, programie „Laboratorium” oraz Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej.

Poniżej pełna treść listu.

Szanowni Państwo,
Dyrektorzy i Nauczyciele,

pragnę przekazać informacje, które rozwieją mogące się pojawiać wątpliwości związane z nieprawdziwymi medialnymi informacjami dotyczącymi statusu zawodowego nauczycieli. Wysoka jakość nauczania jest jednym z najważniejszych priorytetów polityki edukacyjnej państwa realizowanej przez obecny rząd. Bez udziału i zaangażowania nauczycieli nie będzie możliwe dokonanie zmian jakościowych w edukacji.

Ministerstwo Edukacji Narodowej podejmuje różne działania mające na celu podniesienie prestiżu zawodu nauczyciela, premiowanie wysokiej jakości pracy nauczycieli, a także zapewnienie odpowiednich warunków do wykonywania zadań.

Zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią począwszy od 1 kwietnia tego roku rozpoczynamy wdrażanie planu podwyższenia wynagrodzeń nauczycieli o ok. 15,8 proc. w ciągu trzech lat, co jest porównywalne z przewidywanym w tym okresie wzrostem przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej – 15,9 proc. Kolejne podwyżki zostaną wprowadzone od stycznia 2019 r. oraz od stycznia 2020 r. Przypomnę, że ostatnia podwyżka płac nauczycieli miała miejsce w 2012 r. W 2017 r. po raz pierwszy od 5 lat zagwarantowaliśmy waloryzację wynagrodzeń nauczycieli i zapewniliśmy ich finansowanie w kwocie 418 mln zł.

Na podwyżki pensji dla nauczycieli od 1 kwietnia 2018 r. przeznaczono dodatkowe środki w wysokości ok. 1,2 mld zł. Ponadto w tym roku do puli finansów przeznaczonych na wynagrodzenia przesunięto środki zabezpieczane dotychczas w budżecie na dodatek mieszkaniowy dla uprawnionych nauczycieli w kwocie ok. 126 mln zł. W związku z tą zmianą kwota bazowa dla nauczycieli wzrośnie w 2018 r. o dodatkowe 0,35 proc., co spowoduje, że od 1 kwietnia 2018 r. średnie wynagrodzenia nauczycieli wzrosną łącznie o 5,35 proc.

W związku z powyższym zmianie ulegnie rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli. W przekazanym do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych projekcie rozporządzenia przewiduje się zwiększenie minimalnych kwot wynagrodzenia zasadniczego dla nauczycieli także o 5,35 proc. Projekt rozporządzenia zakłada również likwidację ostatniego (czwartego) poziomu wykształcenia (pozostałe wykształcenie) i połączenia go z trzecim poziomem wykształcenia (tytuł zawodowy licencjata lub inżyniera bez przygotowania pedagogicznego, dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych).

Dla nauczycieli obecnego (likwidowanego) czwartego poziomu wykształcenia (pozostałe wykształcenie) będą obowiązywały minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego, takie same jak dla nauczycieli trzeciego poziomu wykształcenia (czyli zostały podniesione).

Dodatek mieszkaniowy nie był składnikiem wynagrodzenia nauczycieli, lecz uprawnieniem o charakterze socjalnym, który w obecnych realiach społeczno-gospodarczych przestał być aktualny. Wysokość tego dodatku była określana przez organy prowadzące szkoły i nierzadko ustalano go w minimalnych kwotach, które nie pozwalały na spełnianie jego funkcji socjalnej, np. dodatek ten wynosił 1 zł. Przesunięcie środków zabezpieczanych dotychczas na dodatek mieszkaniowy do środków na wynagrodzenia nauczycieli zapewni ich podział pomiędzy wszystkich nauczycieli w wysokości gwarantowanej przepisami prawa.

Ostatnia nowelizacja Ustawy – Karta Nauczyciela została wypracowana w dyskusji w ramach Zespołu do spraw statusu zawodowego pracowników oświaty, w skład którego wchodzą przedstawiciele reprezentatywnych związków zawodowych, ogólnopolskich organizacji jednostek samorządu terytorialnego oraz strony rządowej. Rozwiązania przyjęte w tej nowelizacji są kompromisem pomiędzy stanowiskami strony związkowej, strony samorządowej oraz wynikami raportów Najwyższej Izby Kontroli, a także opiniami i sygnałami docierającymi do Ministerstwa Edukacji Narodowej od szerokiego środowiska zainteresowanego sprawami oświaty.

Ostatnie zmiany w Karcie mają na celu zapewnić wysoką jakość pracy szkół, m.in. przez zwiększenie motywacyjnego charakteru awansu zawodowego nauczycieli, który jest powiązany z systemem wynagradzania.

Nowe rozwiązania przewidują zindywidualizowane podejście do rozwoju zawodowego nauczyciela dzięki powiązaniu awansu zawodowego z oceną pracy i uzależnieniu długości ścieżki awansu od jakości pracy nauczyciela. Podstawowa ścieżka awansu zawodowego ulegnie wydłużeniu, jednakże dla nauczycieli wyróżniających się jakością swojej pracy została przewidziana możliwość skrócenia tej ścieżki. Tym samym nauczyciele, których jakość pracy jest wysoko oceniania, zyskają finansowo. Szybsza realizacja ścieżki awansu zawodowego przełoży się bowiem na wcześniejsze przeszeregowania płacowe nauczyciela, natomiast po uzyskaniu najwyższego stopnia awansu zawodowego nauczyciel będzie miał możliwość dalszego awansu finansowego. Tego dotychczas brakowało – obecnie większość nauczycieli uzyskała już stopień nauczyciela dyplomowanego lub nauczyciela mianowanego.

Chcąc wprowadzić możliwości dalszego rozwoju zawodowego dla nauczycieli dyplomowanych, jednak nie ustanawiając kolejnego sformalizowanego stopnia awansu zawodowego, postanowiono o wprowadzeniu dodatku za wyróżniającą pracę. Będzie on przysługiwał nauczycielom dyplomowanym legitymującym się co najmniej trzyletnim okresem pracy w szkole od dnia nadania stopnia nauczyciela dyplomowanego oraz wyróżniającą oceną pracy. Dodatek ten będzie wynosił docelowo 16 proc. kwoty bazowej określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej.

Chcę podkreślić, że przepisy regulujące dokonywanie oceny pracy nauczycieli zostały doprecyzowane tak, aby nie budziły wątpliwości i były jednolicie stosowane we wszystkich szkołach. W Ustawie – Karta Nauczyciela zostały określone ogólne kryteria oceny pracy, natomiast szczegółowe kryteria będą w rozporządzeniu, nad którym obecnie pracujemy wspólnie z osobami bezpośrednio zaangażowanymi w procedurę dokonywania oceny pracy nauczycieli. Natomiast w regulaminach ustalanych przez dyrektorów szkół będą określane wyłącznie wskaźniki oceny pracy nauczycieli, odnoszące się do poziomu spełniania poszczególnych kryteriów oceny na określonych stopniach awansu zawodowego oraz uwzględniające specyfikę pracy w danej szkole. Regulaminy te nie mogą jednak określać żadnych nowych kryteriów, które nie są przewidziane w rozporządzeniu. Będą one opiniowane przez radę pedagogiczną oraz zakładowe organizacje związkowe.

Zależy mi, jako Ministrowi Edukacji Narodowej, który ceni pracę wykształconych i doświadczonych nauczycieli, na tym, aby po urlopie dla poratowania zdrowia byli oni zdolni do ponownego podjęcia pracy w systemie edukacji. Dlatego też w ostatniej nowelizacji Ustawy – Karta Nauczyciela nauczyciele ubiegający się o urlop dla poratowania zdrowia zostali objęci opieką lekarza medycyny pracy. Pragnę też przypomnieć, że dyrektor szkoły wydając skierowanie na badanie lekarskie, nie może żądać uzasadnienia wniosku o udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia. Szczegółowe informacje o przepisach dotyczących urlopu zostały zamieszczone na stronie internetowej ministerstwa edukacji.

Szczególnie zależy nam na stworzeniu jak najlepszych warunków pracy nauczycieli, dlatego wspieramy samorządy w wykonywaniu ich ustawowych obowiązków.

Między innymi z tego też względu został przygotowany rządowy program „Aktywna tablica”, w ramach którego szkoła będzie mogła otrzymać 14 tys. zł na zakup pomocy dydaktycznych. Na program w latach 2017-2019 przewidziano łączną kwotę 279 mln 316 tys. zł., z czego 224 mln zł będzie pochodziło z budżetu państwa. Planuje się, że w ramach trzyletniego rządowego programu pomoce dydaktyczne trafią do około 15 580 szkół w Polsce i szkół za granicą.

Warto przypomnieć również o wejściu w życie ustawy przewidującej stworzenie Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej (OSE). Będzie to publiczna sieć telekomunikacyjna, dzięki której szkoły podstawowe i ponadpodstawowe otrzymają bezpłatny dostęp do szybkiego internetu wraz z usługami bezpieczeństwa sieciowego i teleinformatycznego oraz usługami ułatwiającymi dostęp do technologii cyfrowych. Dzięki moim staraniom przez 10 lat szkoły nie będą ponosić kosztów korzystania z zasobów sieci.

Niebawem zostanie również uruchomiony projekt „Laboratorium”, który zakłada nowoczesny sposób kształcenia uczniów klas IV-VIII szkól podstawowych i kładzie nacisk na samodzielne poznawanie świata przez młodych ludzi dzięki obserwacji i eksperymentowaniu. Będzie to możliwe m.in. przez doposażenie szkół podstawowych, szczególnie tych, które nie posiadały dotychczas specjalistycznych pracowni, w sprzęt i materiały wspierające nauczanie nie tylko przyrody, ale również biologii, geografii, fizyki i chemii. Warto zaznaczyć, że w 2016 r. pracownie przedmiotowe posiadało zaledwie 18 proc. szkół podstawowych i 27 proc. gimnazjów.

Zachęcam Państwa do odwiedzania strony internetowej Ministerstwa Edukacji Narodowej, na której systematycznie zamieszczamy wiele ważnych informacji. Przypominam również, że do Państwa dyspozycji pozostają zawsze Kuratorzy Oświaty, a także pracownicy departamentów merytorycznych w naszym ministerstwie.

Uprzejmie proszę dyrektorów szkół o przekazanie nauczycielom treści tego listu.

Łączę wyrazy szacunku

Anna Zalewska

Minister Edukacji Narodowej

źródło: MEN