Przewodniczący SU starosądeckiej „1” z odczytem na UJ !

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, ufundowany 12 maja 1364 roku przez króla polskiego Kazimierza Wielkiego, należy do jednej z najstarszych – obok Uniwersytetu Karola w Pradze założonego w 1348 roku– uczelni w Europie Środkowo – Wschodniej.

             Z zainteresowaniem uczestnicy wycieczki „Krakowskim szlakiem profesora Tischnera” przyglądali się obiektowi UJ, cieszącemu się zasłużoną opinią najpiękniejszego neogotyckiego budynku w Krakowie, a nawet w Polsce.  Ten bowiem pięciokondygnacyjny budynek wzniesiony z cegły zdobi wiele kamiennych detali, jak obramienia okien, gzymsy, dekoracja szczytów, a także wysoki cokół.  Z uwagą obserwowano szczególnie dekoracyjną  fasadę Collegium Novum  podkreśloną ryzalitem z ostrołukowymi arkadami w przyziemiu i wysokimi oknami piętra, ponad którymi widoczne są herby Uniwersytetu Jagiellońskiego i jego licznych dobrodziejów. Piękno architektoniczne budynku utrwalono także w obiektywie aparatu fotograficznego.

             Nie spodziewał się z pewnością wybrany w demokratycznych, szkolnych wyborach do SU w 2015 roku kandydat ogółu uczniów „1”, iż wkrótce dostąpi zaszczytu przemawiania w murach prestiżowego UJ. Niemałym problemem stało się odczytanie przez młodych wykładowców łacińskiego napisu zdobiącego  drzwi najsłynniejszej sali: „Lectorium Nicolai Copernici”.  Ze wzruszeniem młodzi ludzie odczytali napis na wmurowanej na ścianie pamiątkowej tablicy upamiętniającej wydarzenia Sonderaktion Krakau:

Za niepodległość ducha, za służbę nauce i narodowi, zdradą i gwałtem zabrał z tej sali i uwięził okupant niemiecki profesorów, docentów i asystentów Uniwersytetu Jagiellońskiego

w dniu 6 listopada 1939 r.

             W tym, jakże dostojnym gmachu Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego, w sali nr 56 im. Józefa Szujskiego, noszącej niegdyś nr 62 i imię Mikołaja Kopernika, uchodzącej za „najważniejszą, najbardziej znaną, zasłużoną dla wolnego słowa i wolnej sztuki”, usytuowanej na drugim piętrze Collegium Novum, wykład  wygłosił przewodniczący szkoły Miłosz Walkosz.

             W odczycie zatytułowanym „Piekło nie przychodzi znikąd” Miłosz nawiązał do akcji Sonderaktion Krakau, przeprowadzonej w dniu 6 listopada 1939 roku.

„Ciężko jest patrzeć na straszność tamtych, którzy wciąż żyją w sercu i pamięci, ale dobrze jest myśleć, że żyją, stoją w oczach z całą swoją człowieczą godnością i osobowością” – cytując  słowa prof. Ewy Miodońskiej Brookes, Miłosz Walkosz przypomniał nazwiska i los kilkunastu spośród ponad 180 krakowskich uczonych, aresztowanych podstępnie w akcji Sonderaktion Krakau. Wśród wspominanych przewodniczący SU SP nr 1 w Starym Sączu przypomniał postaci m.in. Ignacego Chrzanowskiego – historyka literatury, Tadeusza Estreichera – chemika oraz jego brata Stanisława Estreichera – rektora UJ, związanego z Nowym Sączem Seweryna Hammera – filologa klasycznego, urodzonego w Nowym Sączu Tadeusza Wincentego Dobrowolskiego – historyka sztuki, rektora UJ Zygmunta Grodzińskiego, Stanisława Urbańczyka – nauczyciela studenta Karola Wojtyły, Władysława Wichera – promotora pracy doktorskiej i recenzenta rozprawy habilitacyjnej przyszłego papieża Polaka, Jana Zygmunta Robla – chemika, oficera AK, członka zespołu badającego zbrodnię katyńską, Fryderyka Zolla – prawnika i rektora UJ, Tadeusza Lehr Sławińskiego –  językoznawcę i ówczesnego rektora UJ, a także żyjącego jeszcze do niedawna profesora UJ, Józefa Władysława Wolskiego – historyka, najmłodszego wśród aresztowanych.

             Prezentujący w Collegium Novum UJ odczyt „Piekło nie przychodzi znikąd” Miłosz Walkosz przywołał słowa  prof. Stanisława Estreichera, jednej z ofiar prześladowań nazistowskich: „Nie zapomnijcie naszej śmierci, nie dajcie jej zmarnować”. Stojący za katedrą w mundurze harcerskim przewodniczący SU swoje przemówienie zakończył słowami: „Przyrzekamy, będziemy pamiętać”. Po słowach: „Cześć i chwała bohaterom” uczniowie starosądeckiej „1” minutą ciszy uczcili pamięć aresztowanych i zamordowanych profesorów oraz naukowców Uniwersytetu Jagiellońskiego. Było to pierwsze w ponad 50 – letniej historii Szkoły Podstawowej nr 1 im. ks. prof. Józefa Tischnera w Starym Sączu wystąpienie ucznia w murach Uniwersytetu Jagiellońskiego i prawdopodobnie pierwsze w historii UJ przemówienie ucznia SP w sali nr 56. Młodemu „wykładowcy” w imieniu własnym oraz opiekunów: pani mgr Renaty Jasińskiej Nowackiej i pani Joanny Grząbel Mikulskiej gratulacje złożyła pani mgr Jadwiga Postawa. Rangę wystąpieniu Miłosza Walkosza  w sali nr 56 nadała obecność przedstawiciela straży rektora.

             Na pamiątkę wizyty w gmachu UJ przy ulicy Gołębiej 24 Pani mgr Agnieszka Mola wręczyła nauczycielkom  starosądeckiej „1” książki: „Collegium Novum”, „Przewodnik ilustrowany Collegium Maius” oraz przepiękny album „Jubileusz 650 – lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego 1364 – 2014.”

Renata Jasińska Nowacka

Jadwiga Postawa