Jakie są koszty reformy w oświacie? MEN odpowiada

Posłowie podczas 32. posiedzenia Sejmu RP uchwalili ustawy wprowadzające zmiany w prawie oświatowym.

Zgodnie z ustawą zmieni się docelowa struktura szkół, nastąpi stopniowe wygaszanie gimnazjów,  wydłużona zostanie także nauka w liceach ogólnokształcących i technikach. Zmiany dotyczyć będą również kształcenia zawodowego oraz organizacji i funkcjonowania szkół oraz placówek oświatowych.

Nowy system, oprócz 8-letniej szkoły podstawowej i 4-letniego liceum, obejmowałby też: 5-letnie technikum, 3-letnią branżową szkołę I stopnia, 3-letnią szkołę specjalną przysposabiającą do pracy, 2-letnią branżową szkołę II stopnia oraz szkołę policealną.

Branżowa szkoła I stopnia ma umożliwić otrzymanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i uzyskanie wykształcenia zasadniczego branżowego. Jej absolwenci byliby przygotowani zarówno do podjęcia pracy, jak i do kontynuowania kształcenia w branżowej szkole II stopnia.

Zgodnie z przyjętymi ustawami, uczniowie kończący klasę VI szkoły podstawowej w roku szkolnym 2017/2018 będą podlegać promocji do klasy VII. Tym samym rozpocznie się wygaszanie gimnazjów – nie będzie już prowadzona rekrutacja do tych szkół. Wygaszanie gimnazjów może być realizowane m.in. przez przekształcenie ich w ośmioletnią szkołę podstawową lub włączenie do takiej placówki. Projekt przewiduje też płynne przechodzenie nauczycieli ze szkół starego systemu do szkół nowego systemu – bez konieczności rozwiązywania i ponownego zawierania umów o pracę.

Przekształcanie szkół pociągnie za sobą potrzebę stworzenia przez samorządy nowej sieci szkół. Termin podjęcia uchwał w tej sprawie będą miały one do 31 marca 2017 r. Przygotowane sieci zaopiniowane zostaną następnie przez kuratorów, a ich opinia będzie dla samorządów wiążąca.

Za przyjęciem ustawy Prawo oświatowe głosowało 230 posłów, 199 było przeciw, wstrzymało się 5 posłów. Z kolei za przyjęciem ustawy Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe głosowało 229 posłów, 199 było przeciw, wstrzymało się 5 posłów.

Jakie są koszty reformy?

Zdajemy sobie sprawę z tego, że proponowana reforma wygeneruje zarówno koszty, jak i oszczędności. Projektując zmiany przewidzieliśmy finansowanie zwiększonych wydatków samorządów związanych z reformą.

W 2017 r. samorządy mogą spodziewać się większych wydatków w związku z wprowadzeniem siódmej klasy szkoły podstawowej. Jednak klas siódmych będzie w skali kraju więcej niż byłoby pierwszych klas gimnazjum. Dzieje się tak, ponieważ w systemie istnieje więcej szkół podstawowych, a oddziały klasowe w szkołach podstawowych mają mniejszą liczbę uczniów niż w gimnazjach. Prognozujemy, że wydatki na zwiększoną liczbę oddziałów klas siódmych wyniosą 66 mln zł. Pieniądze te zapewniamy w subwencji.

W 2017 r. mamy w subwencji kwotę około 300 mln zł dla samorządów na dostosowanie szkół do reformy, np. na wyposażenie pracowni, zakup krzeseł, ławek, modernizację toalet. Dodatkowo planujemy corocznie pieniądze dla samorządów na te zadania z rezerwy 0,4 proc. subwencji oświatowej. Rocznie kwota tej rezerwy wynosi około 168 mln zł.

W projekcie budżetu na rok 2017 subwencja oświatowa wzrosła w stosunku do roku 2016 o 413 mln zł. Pieniądze te pokryją waloryzację wynagrodzeń nauczycieli.

Znacznie zmniejszyła się liczba dzieci w szkole – mniej 6-latków poszło do szkoły (to konsekwencja podwyższenia wieku obowiązku szkolnego – daliśmy wybór rodzicom), mniej słuchaczy szkół dla dorosłych. W związku z tym subwencja dla samorządów powinna być zmniejszona o kwotę 1 mld 765 mln zł. Nie zrobiliśmy tego. Samorządy dostaną pieniądze mimo, że nie ponoszą kosztów finansowania tych dzieci w szkole.

Od 2017 r. subwencją oświatową będą także objęte dzieci 6-letnie w przedszkolach, w kwocie 4 300 zł średnio na dziecko. Łącznie samorządy dostaną na ten cel subwencję w roku 2017 1 mld 436 mln zł.

W 2017 roku samorządy poniosą również wydatki z tytułu zmian w kształceniu zawodowym i prowadzeniu oddziałów przygotowawczych. Szacujemy, że te wydatki będą na poziomie około 15 mln zł. Mamy taką kwotę w subwencji.

źródło: MEN