W Pegazie w Starym Sączu młodzież debatuje po oksfordzku

Przyglądając się różnym debatom i dyskusjom można dojść do wniosku, że istnieje pilna potrzeba podnoszenia kultury dialogu, co sprzyja współpracy i łagodzeniu konfliktów w życiu społecznym i politycznym. Warto również ćwiczyć się w odpowiadaniu na krytykę i być przygotowanym do szybkich, przemyślanych reakcji w warunkach sporu.

Aleksandrę Sebald animatorkę z Centrum Kultury i Sztuki im. Ady Sari w Starym Sączu zapytaliśmy w jaki sposób w Starym Sączu w ostatnich tygodniach przebiegał projekt, w którym młodzież zdobywała wiedzę nt. debat oksfordzkich.

AS: Wiedzę o debatach oksfordzkich zdobywaliśmy w sposób, jakiego nie mogliśmy sobie lepiej
wymarzyć, ponieważ z tajnikami tej konwencji dyskutowania zapoznawał nas Marcin Lewandowski,
który jest trenerem umiejętności społecznych oraz – co w tym wypadku wyjątkowe – założycielem
Tarnowskiej Ligi Debatanckiej. Ujmując krótko – zastosowaliśmy się do rady, by uczyć się od
najlepszych. Zaczęliśmy od szkolenia, które pełne było teorii, ale i ćwiczeń, dzięki którym uczestnicy
przygotowywali się do wystąpień publicznych, poznawali znaczenie mowy ciała, intonacji,
zastosowania odpowiedniego słownictwa, a przede wszystkim trafnej argumentacji oraz refleksu,
dzięki któremu w sposób merytoryczny można odeprzeć argumenty, które z pozoru wydawać by się
mogły niepodważalne. Co ważne, wszystkie ćwiczenia uczyły również sztuki działania w zespole, bo to
nieodzowny element debaty oksfordzkiej. W projekcie udział wzięły dwie drużyny wyłonione w
dwóch starosądeckich szkołach – Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Skłodowskiej-Curie oraz
Zespole Szkół im. Ks. prof. Józefa Tishnera. Po kilku dniach szkoleń przeprowadziliśmy nasze pierwsze
debaty na takie tematy jak wpływ rozwoju mediów społecznościowych, równouprawnienie kobiet i
mężczyzn, czy ekologia.

Czy w Starym Sączu ujawniły się jakieś osoby z talentem do debatowania i chęcią do rozwijania się w tej dziedzinie?
AS: Zdecydowanie tak. Uczniowie Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie oraz
Zespołu Szkół im. Ks. prof. Józefa Tischnera, którzy wzięli udział w projekcie zdecydowali się na
Kontynuację prowadzenia debat i wyrazili chęć regularnych spotkań w Młodzieżowym Klubie Pegaz w
celu trenowania wspólnych debat, by w niedalekiej przyszłości móc zmierzyć się z drużynami z innych
miast. Poza tym pomysł debatowania spotkał się z entuzjazmem nauczycieli, którzy zdecydowali się
pozostać opiekunami swoich drużyn w szkołach i przygotowywać ich do spotkań.

Co dalej? Jakie są plany na przyszłość?
AS: Planujemy regularne spotkania średnio co drugą środę w Młodzieżowym Klubie Pegaz, by
organizować debaty. Uczniowie należący do grupy debatanckiej będą otrzymywać tezę z
tygodniowym wyprzedzeniem, by móc przygotować się na spotkanie, na którym dowiedzą się, czy
mają danej tezy bronić, czy też ją obalać. W ciągu tygodnia, który będą mieli na przygotowanie,
pomagać będą im opiekunowie w szkołach. Za parę miesięcy planujemy otworzyć się na debatowanie
innymi grupami spoza naszej gminy a także spoza regionu. Już teraz zgłaszamy
gotowość do stanięcia w szranki.

Krótko o debatach oksfordzkich
Debaty oksfordzkie to formalny rodzaj dyskusji, w której dwie drużyny tzw. „propozycji” i „opozycji” argumentują przeciwstawne stanowiska w określonym temacie. Struktura tej debaty wymaga przestrzegania zasad, takich jak limit czasu na wypowiedzi i zachowanie uprzednio określonego porządku mówców. Celem debaty jest przekonanie publiczności do swojego stanowiska, rozwijanie umiejętności retorycznych i krytycznego myślenia.

Nazwa „debata oksfordzka” pochodzi oczywiście od Uniwersytetu Oksfordzkiego, gdzie w XIX wieku ukształtował się ten sformalizowany styl dyskusji. Tradycyjnie praktykowany przez oksfordzkie stowarzyszenia debatowe, model zakładał ścisłe zasady wypowiedzi i porządku, co miało uczyć sztuki retoryki i argumentacji w duchu szacunku dla rozmówcy.

Najważniejsze cechy debaty oksfordzkiej to:
-Struktura i formalność – Debaty mają ściśle określone zasady, kolejność mówców i czas wypowiedzi.
-Dwie strony sporu – Drużyny reprezentują stanowiska „za” i „przeciw” konkretnej tezie.
-Przekonywanie publiczności – Celem jest zdobycie poparcia słuchaczy dla swojej argumentacji.
-Rozwój umiejętności – Debaty uczą retoryki, krytycznego myślenia i szacunku do różnych opinii.

Debaty oksfordzkie zostały przeprowadzone w ramach projektu „Podebatujmy w Starym Sączu. Pilotaż debat oksfordzkich nt. kultury i innych ważnych sfer społecznych”, który został sfinansowany ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030.