75. rocznica likwidacji nowosądeckiego getta

To wszystko działo się 75 lat temu, ale pomimo upływu czasu Sądeczanie nadal pamiętają! 23 sierpnia 1942 r. rozpoczęła się likwidacja nowosądeckiego getta, czego efektem było wysłanie przez Niemców do obozu zagłady w Bełżcu około 16 tys. mieszkańców Nowego Sącza i Sądecczyzny. Stało się tak za sprawą akcji Reinhard, której celem była zagłada ludności żydowskiej. Wspomnienie tamtych tragicznych wydarzeń odbyło się jak co roku na Placu 3 Maja. Organizatorem rocznicowych wydarzeń był „Sądecki Sztetl”, a władze miasta podczas uroczystości reprezentowali przewodnicząca Rady Miasta Bożena Jawor oraz zastępca dyrektora Wydziału Kultury, Sportu, Komunikacji Społecznej i Promocji Tomasz Michałowski.

75. rocznica likwidacji nowosądeckiego getta rozpoczęła się o godzinie 19:00 tradycyjnym, XVI spacerem historycznym po terenie dawnego getta i łące nad Dunajcem. Przewodnikami dla wszystkich zgromadzonych byli: Artur Franczak i Łukasz Połomski. Spacer zakończył się na Placu 3 Maja, gdzie punktualnie o godzinie 20:00 rozpoczął się Apel Pamięci, połączony z wymownym występem artystycznym oraz koncertem Uli Makosz.

W tym roku zabrakło podczas uroczystości Markusa Lustiga, prezesa Ziomkostwa Sądeczan w Izraelu i jednego z ostatnich świadków tragicznych wydarzeń sprzed 75 lat, który nie mógł przyjechać do Polski. Jednak przemówił do wszystkich zgromadzonych za sprawą przygotowanego wcześniej nagrania. Podkreślił w nim, że pamięć o tamtych chwilach musi stać się dziedzictwem młodego pokolenia, które za kilka lat, kiedy zabraknie już naocznych świadków tych wydarzeń, będzie odpowiedzialne za podtrzymywanie historycznej świadomości.

O szczególnej wadze pamięci ofiar nazistowskiej eksterminacji Żydów mówiła Bożena Jawor, przewodnicząca Rady Miasta Nowego Sącza.

– Oglądając ten artystyczny happening zobaczyliśmy ludzi, którzy spotykali się ze sobą, umawiali się na randki, robili zakupy. Miasto tętniło normalnym życiem, przenikając przez wielokulturowość. To co się wydarzyło tutaj 23 sierpnia 1942 roku to straszliwy tragizm. Ci ludzie stąd zabrani poszli nie na poniewierkę, ale poszli na zagładę – mówiła Bożena Jawor. – Dobrze, że dzisiaj jest grupa, i to młodych ludzi, którzy mobilizują również nas wcześniej urodzonych, abyśmy o tej rocznicy i o tym wydarzeniu pamiętali.

Kończąc swoje przemówienie przewodnicząca Rady Miasta podziękowała za kontynuację inicjatywy upamiętnienia wydarzeń likwidacji nowosądeckiego getta: – W imieniu władz miasta, pana Prezydenta i całej Rady Miasta dziękuję wszystkim organizatorom. Niech takie spotkania będą pamięcią, ale również nadzieją, że już nigdy do podobnych wydarzeń nie dopuścimy.  

Podczas uroczystych obchodów nie mogło zabraknąć potomków sądeckich Żydów, a także mieszkańców Nowego Sącza, którzy co roku gromadzą się na Placu 3 Maja, aby zaświadczyć o historii tragicznych wydarzeń, zapisanych w dziejach naszego miasta. We wspólnej modlitwie wzięli również udział przedstawiciele nowosądeckiego duchowieństwa, a uczestnicy spotkania złożyli znicze i pamiątkowe kwiaty przy postumencie na Placu 3 Maja.

nowysacz.pl