19 marzec to Święto Rzemieślników

Dzisiaj starosta nowosądecki Marek Pławiak złożył życzenia sądeckim rzemieślnikom, którzy w uroczystość św. Józefa – swojego patrona, spotykali się w siedzibie Cechu.

Po mszy św. w bazylice św. Małgorzaty, wszyscy przeszli do siedziby Cechu w sądeckim Rynku.

– Życzę, aby pomimo trudnej sytuacji na rynku, nadal funkcjonowały Państwa zakłady. To dzięki waszej wytrwałości następuje rozwój gospodarczy, a sadeccy rzemieślnicy są znani w Polsce ze swojej pracowitości, niezłomności i determinacji – mówił starosta nowosądecki Marek Pławiak. – Ze swej strony deklaruję otwartość na wasze potrzeby. Zarówno ja, jak i pracownicy Starostwa Powiatowego są do Państwa dyspozycji.

Obecnie jako sądecki Cech zrzeszamy 376 rzemieślników, z których większość to mistrzowie szkolący. – Posiadamy własne zasadnicze szkoły zawodowe w Nowym Sączu i Muszynie Złockiem – mówi Jan First, prezes Zarządu Cechu. – Wykształciliśmy ponad dwa tysiące rzemieślników w kilkudziesięciu zawodach. Nasza kadra pedagogiczna zarówno w aspekcie edukacji praktycznej jak i teoretycznej nieustannie podnosi swoje kwalifikacje zawodowe i nie odbiega poziomem jakościowym od swoich wielkich poprzedników.

Dzisiejsze spotkanie było okazją do wręczenia medali i wyróżnień.

Na wniosek Zarządu Cechu, Złotym Medalem imienia Jana Kilińskiego – za zasługi dla rzemiosła polskiego – zostali wyróżnieni: Krystyna Nowobilska – zastępca dyrektora Zasadniczej Szkoły Zawodowej Cechu w Nowym Sączu, Andrzej Zięcina – członek Zarządu Cechu – prowadzący piekarnię rodzinną w Łęce (gmina Korzenna), Janusz Leśniak – członek Cechu – instalatorstwo sanitarne, ogrzewania i gazowe – Nowy Sącz.

Honorową Odznaką Rzemiosła zostali wyróżnieni: Marta Respekta – fryzjerstwo – Tęgoborze; Maria Twardowska – fryzjerstwo – Nowy Sącz; Teresa Pęksa – główna księgowa Cechu; Wiesław Cieślak – instalatorstwo elektryczne – Nowy Sącz.

Honorową Odznaką Izby Rzemiosła i Przedsiębiorczości w Nowym Sączu „Za zasługi w rzemiośle” zostali wyróżnieni pracownicy zakładów rzemieślniczych, członków Cechu: Maria Kwiatkowska – zakład fryzjerski Marty Respekta – Tęgoborze; Agnieszka Mordarska – zakład fryzjerski Elżbiety Kapuśniak – Nowy Sącz; Sebastian Leśniak – reprezentujący trzecie pokolenie rzemieślników – syn członka Cechu Janusza Leśniaka – zatrudniony w firmie rodzinnej od 20 lat, obecnie prowadzący własną działalność rzemieślniczą; Andrzej Rzeszowski – zakład kominiarski Jana Szołdrowskiego – Nowy Sącz; Adam Jawor – Zakłady Mięsne Wiesława Leśniaka – Nowy Sącz.

Zarząd Cechu uhonorował statuetką „Za zasługi dla szkolenia w rzemiośle”: Elżbietę Kapuśniak – fryzjerstwo – Nowy Sącz i Andrzeja Stawiarskiego – cukiernictwo i usługi gastronomiczne – Gołkowice.

Z okazji 50-lecia członkostwa w Cechu dyplomem Zarządu został uhonorowany Leszek Szymański prowadzący zakład budowlany w Złockiem.

Z okazji 40-lecia członkostwa w Cechu dyplomami Zarządu zostali uhonorowani: Maria Kamińska-Badowska prowadząca zakład fryzjerski w Grybowie; Stanisław Rogowski prowadzący zakład naprawy wag w Nowym Sączu; Zdzisław Reichert prowadzący zakład cukierniczy i hurtownię spożywczą w Piwnicznej.

Honorową Odznaką Izby Rzemiosła i Przedsiębiorczości w Nowym Sączu „Za zasługi w rzemiośle” zostali wyróżnieni: Maria Kamińska-Badowska – fryzjerstwo – Grybów; Antoni Florek – pozłotnictwo i malarstwo – Nowy Sącz; Kazimierz Kiełbasa – budownictwo – Nowy Sącz; Karol Kurzeja – młynarstwo i mała elektrownia wodna – Zabrzeż; Ewaryst Stanek – budownictwo – Piątkowa; Andrzej Szarata – złotnictwo – Nowy Sącz; Leszek Szymański – budownictwo – Muszyna; Mieczysław Walczyk – optyka – Nowy Sącz.

Zarząd Cechu uhonorował statuetką „Za zasługi dla rzemiosła nowosądeckiego”: Beatę Orzeł-Ligęza – naczelnika Urzędu Skarbowego w Nowym Sączu i Piotra Litwińskiego – członka Cechu.

Srebrną Odznaką Mistrza „Za Szkolenie uczniów w Rzemiośle” Izby Rzemiosła i Przedsiębiorczości w Nowym Sączu zostali odznaczeni pracownicy Cechu: Maria Brun-Lenartowicz, Urszula Gołąb i Piotr Tengowski.

Warto wiedzieć że Cech Wielki nazywany również „Zbiorowym” został założony w kwietniu 1887 r. Była to pierwsza w dziejach naszego regionu monolityczna organizacja rzemiosła gromadząca w swoich szeregach (podobnie jak dziś) wszystkie specjalizacje zawodowe: stolarzy, tokarzy, bednarzy, kowali, blacharzy, zegarmistrzów, kotlarzy, drukarzy, murarzy, introligatorów, cieśli, złotników, pozłotników, brązowników, mosiężników, rzeźników, piekarzy, cukierników, krawców, fryzjerów etc. Organizacja szybko okrzepła i na trwałe wpisała się w pejzaż miasta. Na początku lat trzydziestych XX wieku funkcjonowało w mieście 285 warsztatów. W 1935 roku odbył się w Nowym Sączu pierwszy Podhalański Zjazd Rzemiosła, zaś w 1936 roku drugi Zjazd Chrześcijańskiego Rzemiosła Podhala. Rzemieślnicy nowosądeccy manifestowali swą patriotyczna postawę podczas pogrzebów marszałka Piłsudskiego i zamordowanego przez ukraińskich nacjonalistów ministra Pierackiego.

9 maja 1937 r. Cech został przekształcony (w reakcji na dominację handlu i rzemiosła żydowskiego) – w myśl jednomyślnej uchwały członków w Chrześcijański Cech Zbiorowy „mający za członków tylko samych chrześcijan”. Mimo iż działał tylko nieco ponad dwa lata położył zasługi dla rzemiosła na Sądecczyźnie. Po 1945 r. życie w mieście zaczęło organizować się na nowo. Rozwiązano Cech w Nowym Sączu, a w jego miejsce utworzono Powiatowy Związek Cechów. Dekretem z 3 kwietnia 1948 r. wprowadzono przymus przynależności do cechów. Na podstawie zarządzenia Wojewody Krakowskiego w sierpniu 1948 r. w Sączu rozpoczął działalność Okręgowy Związek Cechów oraz utworzono dziewięć podległych mu organizacyjnie Cechów: Krawców, Wędliniarzy, Piekarzy, Szewców i Cholewkarzy, Kowali, Ślusarzy i Blacharzy, Budowlany, Fryzjerów, Stolarzy. W 1951 r. nastąpiła kolejna reorganizacja Cechów. W Nowym Sączu pozostały dwa Cechy: Cech Rzemiosł Metalowych i Elektrotechnicznych oraz Cech Rzemiosł Różnych. W 1952 r. ilość warsztatów rzemieślniczych na terenie miasta spadła do liczby 102. W 1953 roku zostaje zlikwidowany Cech Rzemiosł Metalowych i Elektrotechnicznych, a w 1954 roku rozwiązano Okręgowy Związek Cechów, a Cech Rzemiosł Różnych rozpoczął samodzielną pracę na rzecz rzemiosła na Sądecczyźnie. Od czerwca 2001 roku Cech działa pod nazwą Cech Rzemiosł Różnych i Przedsiębiorczości w Nowym Sączu. Zarządowi przewodzi posiadacz szabli Kilińskiego (najwyższego odznaczenia rzemieślniczego) – Jan First.