Kraków. Zakaz dla węgla i drewna od 2019 roku. Radni na TAK

Radni województwa przyjęli w piątek tzw. uchwałę antysmogową dla Gminy Miejskiej Kraków, która zakazuje m.in. ogrzewania domów węglem i drewnem. Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 września 2019 r. Jak podkreślał w trakcie sesji Sejmiku Województwa Małopolskiego marszałek Jacek Krupa, to przełomowy krok w walce o lepsze powietrze w regionie.

– Jest to historyczny krok. Cieszymy się, że została w ten sposób otwarta droga do likwidacji niskiej emisji pochodzącej z pieców węglowych na terenie Krakowa i do 2019 roku ten problem powinno udać się całkowicie załatwić dla dobra mieszkańców – mówił tuż po wynikach głosowania nad uchwałą marszałek Jacek Krupa.

Uchwała antysmogowa dotyczy Krakowa i wprowadza całkowity zakaz palenia węglem i drewnem w kotłach, piecach i kominkach. Jako dopuszczone do stosowania rodzaje paliw przepisy określają gaz i lekki olej opałowy.

Marszałek Jacek Krupa przypomniał, że nowe przepisy nie zostawiają bez pomocy najbiedniejszych mieszkańców, których bezpośrednio dotknie zakaz opalania węglem i drewnem. – Mamy narzędzia, środki unijne, które będą wsparciem dla tych, którzy będą musieli wymienić piece w swoim domu – podkreślał marszałek Krupa.

Z kolei prezydent Krakowa Jacek Majchrowski, nie krył swojej wdzięczności za podjęty ponownie temat uchwały antysmogowej. – Prosiłbym, żeby w przyszłości podjęto też kroki, które ograniczą niską emisję także poza naszą gminy. Na zanieczyszczenia, które spływają do Krakowa z ościennych terenów, nie mamy niestety wpływu – dodał prezydent.

Przed głosowaniem nad uchwała swoje zdanie przedstawili również szefowie poszczególny klubów w sejmiku. Grzegorz Lipiec w imieniu klubu radnych PO apelował o głosowanie za uchwałą . – Wierzę, że w sejmiku przeważy koalicja czystego powietrza i zdrowego rozsądku. Bo płuca mieszkańców, nie mają barwy lewicowej, ani prawicowej… a wszyscy oddychamy tym samym powietrzem! – mówił.

Z kolei Witold Kozłowski, szef klubu radnych PiS, dzielił się z obecnymi swoim wątpliwościami. – Co do celu się zgadzamy, czyli walki z zanieczyszczeniem powietrza. Różnią nas tylko narzędzia, jakimi chcemy osiągnąć ten cel. Bo działania powinny być wielosektorowe i rozpocząć się już 8 lat temu. W kwestii uchwały antysmogowej, nie będziemy przeszkadzać, ale nie podniesiemy też ręki przeciwko tym, którzy są najbiedniejsi – zakończył.

Radny Adam Domagała, szef klubu PSL, przypomniał, ze dwa lata temu, kiedy głosowano pierwszą uchwałę antysmogową, również było wiele wątpliwości.

– Trzeba jednak wyjść naprzeciw oczekiwaniom społeczeństwa – podkreślał.
Głos w dyskusji zabrali też przedstawiciele III sektora.

Ostatecznie radni przegłosowali uchwałę i zakaz będzie obowiązywał od 2019 roku.

Warto dodać, że zapisy uchwały antysmogowej zostały bardzo pozytywnie przyjęte przez mieszkańców Małopolski, którzy dzielili się swoimi uwagami w trakcie konsultacji społecznych (trwały do 8 grudnia 2015 r). W efekcie wpłynęło 4799 uwagi, z czego aż 4629 to wypowiedzi poparcia dla całkowitego zakazu (ponad 4,3 tys. zostało zebranych przez Krakowski Alarm Smogowy). Całkowity sprzeciw wobec wprowadzania ograniczeń w zakresie stosowania paliw stałych w Krakowie zgłosiło zaledwie 25 osób.

Smog – cichy zabójca
Oszacowano, że z powodu zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym w Krakowie umiera rocznie kilkaset osób. Według ekspertów, jeśli uda się zredukować poziom średniorocznego stężenia PM2,5 do poziomu 25 µg/m3, liczbę zgonów zmniejszyłaby średnio o 232. W przypadku redukcji do poziomu 10 µg/m3 (zalecenia WHO) o 612. Dodatkowo oszacowano, że statystyczny krakowianin żyłby średnio o rok dłużej, gdyby udało się zredukować średnie roczne stężenie pyłu PM2,5 do 15 µg/m3. Podane oszacowania dla Krakowa znajdują potwierdzenie na przykładzie Dublina, gdzie po wprowadzeniu zakazu palenia węglem w 1990 roku i związaną z tym krokiem szybką i znaczącą poprawą jakości powietrza, liczba zgonów zmniejszyła się rocznie o ok. 360, co stanowiło ok. 8% wszystkich zgonów. Z tej liczby jedynie ok. 1/3 to zgony związane z chorobami układu oddechowego, zaś większość (ok. 2/3) z chorobami układu krążenia.

Program LIFE
Przygotowanie uchwały antysmogowej to nie jedyne działania przeciwdziałające smogowi, jakie podjęło w ostatnim czasie Województwo Małopolskie. Od kilku miesięcy trwa realizacja projektu zintegrowanego LIFE. Największym przedsięwzięciem jest zatrudnienie tzw. ekodoradców w 37 gminach Małopolski, którzy będą wspierać realizację programów ochrony powietrza przez gminy, organizować programy dofinansowania i zachęcać mieszkańców do wymiany starych pieców.

Przypomnijmy, małopolski projekt LIFE został uznany przez Komisję Europejską za najlepszy z 39 projektów z całej Unii Europejskiej i otrzymał wsparcie w wysokości ponad 9,9 mln euro.

Walka ze smogiem, czyli wymiana pieców i ocieplanie budynków
Jak wynika z danych uzyskanych ze sprawozdań z realizacji Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego, na terenie Małopolski w latach 2013-2014 zlikwidowano ponad 5,7 tys. starych, niskosprawnych pieców i kotłów. Zastępczym urządzeniem grzewczym stało się przede wszystkim ogrzewanie gazowe, miejska sieć ciepłownicza, ogrzewanie elektryczne, niskoemisyjne kotły na paliwa stałe. Gminy, w których zlikwidowano przestarzałe urządzenia grzewcze to m.in. : Kraków (blisko 5 tys.), Nowy Sącz (101), miasto Gorlice (99), Olkusz (91), Tarnów (82)

Eksperci nie mają wątpliwości – do ograniczenia tzw. niskiej emisji przyczynia się także termomodernizacja budynków oraz wspieranie budownictwa energooszczędnego (zarówno w sektorze mieszkaniowym, jak i obiektach użyteczności publicznej). W latach 2013-2014 termomodernizacji poddano ponad 1,6 tys. budynków. Najwięcej w: Krakowie (850), Tarnowie (81), Olkuszu (78), Chrzanowie (55). Termomodernizacja obejmowała przede wszystkim docieplenie ścian, stropodachu bądź wymianę stolarki okiennej.

Warto podkreślić, że powyższe działania pozwoliły na redukcję emisji pyłu PM10 o ok. 202 Mg, pyłu PM2,5 o ok. 200 Mg i benzo(a)pirenu o ok. 0,11 Mg. Przekłada się to na realizację założeń Programu ochrony powietrza do 2023 r. w około 4,5%.

Walka ze smogiem – dodatkowe dane
• Z programu PONE WFOŚiGW w Krakowie w latach 2012-2014 skorzystało 8 gmin: Kraków, Sucha Beskidzka, Chełmek, Wadowice, Andrychów, Wieprz, Libiąż, miasto Jordanów – łącznie na kwotę ponad 15 mln zł.
• Program Kawka:

– W ramach I naboru do programu KAWKA z dofinansowania skorzystały 4 miasta: Kraków, Nowy Sącz, Miechów, Gorlice na kwotę ponad 75,5 mln zł.

– W ramach II naboru do programu KAWKA wnioski złożyło 5 miast: Kraków, Oświęcim, Miechów, Andrychów, Wadowice na kwotę ponad 96 mln zł.

– do 30 listopada 2015 r. WFOŚiGW w Krakowie prowadził nabór wniosków w ramach III edycji programu KAWKA, którego budżet wynosi ponad 120 mln zł. Istotną zmianą w tej edycji programu była możliwość ubiegania się o dotację miejscowości o liczbie mieszkańców powyżej 5 tys. (ograniczenie nie dotyczyło miejscowości uzdrowiskowych). Wnioski złożyły 22 miejscowości z Małopolski – w chwili obecnej trwa ich weryfikacja. Realizacja potrwa do 2018 roku.

UM Kraków