Potrzebne jest wsparcie dla rolnictwa górskiego

W Starostwie Powiatowym rozmawiano o przyszłości rolnictwa na Sądecczyźnie. Jednym z prelegentów seminarium „Ekonomiczne problemy rozwoju gospodarstw z chowem zwierząt ras rodzimych (zachowawczych) i ich interakcje rynkowe w warunkach zrównoważonego rolnictwa” był starosta nowosądecki Marek Kwiatkowski. 

Starosta mówił m.in. o ukształtowaniu powierzchni województwa małopolskiego, które ma charakter zdecydowanie górski i wyżynny (50% powierzchni województwa położony jest powyżej 500 m n.p.m., a tylko 9% obszaru leży poniżej 200 m n.p.m.). Poziom rozwoju gospodarczego oraz dochodów miejscowej ludności jest niższy niż średnia w województwie. W związku z tym, przeciwdziałanie społecznej i cywilizacyjnej marginalizacji regionu wymaga szybkiego wdrożenia instrumentów prawnych, organizacyjnych i finansowych, najlepiej na bazie dedykowanego terenom górskim programu rozwoju (wsparcie rolnictwa na terenach górskich). Wśród cech charakterystycznych terenów górskich Małopolski, starosta wymienił m.in.: wyjątkowe w skali kraju i Europy walory krajobrazowe i klimatyczno-przyrodnicze, różnorodną i bogatą kulturę i tradycję ludową, niepowtarzalny dorobek kultury rolnej przejawiający się w bogactwie lokalnych ras zwierząt i odmian roślin uprawnych, dominację niskotowarowej produkcji ekstensywnej w czystym środowisku i przy niskim zużyciu czynników plonotwórczych oraz na ogół korzystne tendencje demograficzne i ponadprzeciętna aktywność gospodarcza mieszkańców, a także występowanie rozlicznych ograniczeń i utrudnień dla produkcji rolnej wynikających ze specyfiki regionu.

– Ograniczenia produkcji rolniczej na terenach górskich Małopolski wynikają głównie z surowego, zmiennego klimatu z okresowymi nadmiarami lub niedoborami wody, znacznego nachylenia stoków, niskiej jakości gleb podatnych na erozję, bardzo wysokiego udziału powierzchni prawnie chronionych – mówił starosta nowosądecki Marek Kwiatkowski. – Ponadto, gospodarstwa są silnie rozdrobnione, a ich dochody są w dużej mierze uzależnione od systemu dopłat obszarowych.

Starosta dodał, że na ograniczenie produkcji wpływa także przestarzała i wymagająca znacznych nakładów finansowych infrastruktura, niski na ogół poziom wykształcenia – szczególnie wśród starszego pokolenia właścicieli gospodarstw rolnych, sceptycyzm miejscowej ludności w odniesieniu do problematyki scaleń gruntów rolnych oraz nasilona migracja ludzi młodych ze wsi do miast w poszukiwaniu lepszych warunków pracy i płacy.

– Szansami rozwojowymi rolnictwa i obszarów wiejskich na terenach górskich Małopolski jest rozwój chowu i hodowli zwierząt trawożernych szczególnie w kontekście wykorzystania dużych powierzchni, rozwój towarowej produkcji sadowniczej w oparciu o istniejące centra produkcyjne, rozwój produkcji żywności wysokiej jakości w tym tradycyjnej, regionalnej, ekologicznej oraz rozwój niszowych i niekonwencjonalnych kierunków produkcji rolnej takich jak winiarstwo, pszczelarstwo, akwakultury, uprawa ziół, lawendy czy żurawiny – dodał starosta Marek Kwiatkowski.

Pozostali prelegenci mówili również o kondycji ekonomicznej gospodarstw utrzymujących bydło mleczne ras zachowawczych oraz o dochodowości gospodarstw owczarskich utrzymujących rasy zachowawcze. Został też poruszony temat możliwości dywersyfikacji krótkich kanałów dystrybucji żywności w gospodarstwach z chowem zwierząt ras zachowawczych, a także interakcji rynkowych gospodarstw utrzymujących zwierzęta ras zachowawczych.

W spotkaniu, które prowadził prof. dr hab. inż. Janusz Żmija wzięli udział m.in.: starosta nowosądecki Marek Kwiatkowski, przewodniczący Rady Powiatu Nowosądeckiego Roman Potoniec, członek Zarządu PN Edward Ciągło, prelegenci: dr inż. Elżbieta Sowulska-Skrzyńska, dr inż. Anna Borecka, dr inż. Renata Matysiak-Pejas, dr hab. inż. Jerzy Cieślik, dr hab. inż. Marta Domagalska-Grędys.

Organizatorami spotkania byli: Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie, Instytut Zootechniki – Państwowy Instytut Badawczy oraz Starostwo Powiatowe w Nowym Sączu.

Fot. Maria Olszowska