Uroczystości z okazji rocznicy utworzenia Państwa Podziemnego

Prezydent Nowego Sącza Ryszard Nowak, Starosta Nowosądecki Marek Pławiak oraz Proboszcz Parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Nowym Sączu o. Stanisław Jopek zapraszają w najbliższą niedzielę (25 września) na uroczystości związane z 77. rocznicą utworzenia Polskiego Państwa Podziemnego i 72. rocznicą utworzenia I Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej. 

Uroczystości odbędą się w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa (kolejowym) oraz przed pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego na Al. Batorego. Rozpocznie je msza św. w kościele kolejowym z udziałem Chóru Jana Pawła II pod dyrekcją Stanisława Wolaka.

Po mszy uczestnicy przejdą pod pomnik Polskiego Państwa Podziemnego przy Al. Batorego, gdzie złożone zostaną kwiaty. Okolicznościowe przemówienia wygłoszą przedstawiciele władz miejskich i powiatowych oraz związków kombatantów.

Uroczystości zakończy program artystyczny w wykonaniu recytatorów i wokalistów z Miejskiego Ośrodka Kultury w Nowym Sączu. Początek uroczystości – godz. 12:30.
 

Program uroczystości:
godz. 12:30
– msza św. w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Nowym Sączu z udziałem Chóru Jana Pawła II pod dyrekcją Stanisława Wolaka.
Ok. godz. 13:30
– przemarsz pod pomnik Polskiego Państwa Podziemnego przy Al. Batorego
– hymn polski
– okolicznościowe przemówienia przedstawiciela miejskich władz samorządowych oraz przewodniczącego Koła Miejsko-Powiatowego Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych w Nowym Sączu
– złożenie kwiatów pod pomnikiem przez przedstawicieli organizacji kombatanckich oraz władz miasta Nowego Sącza i powiatu nowosądeckiego
– program artystyczny w wykonaniu recytatorów i wokalistów z Miejskiego Ośrodka Kultury w Nowym Sączu.
Polskie Państwo Podziemne
Po agresji Rzeszy Niemieckiej i ZSRR na Polskę i jej rozbiorze we wrześniu 1939 roku główną troską władz polskich na obczyźnie było zachowanie ciągłości państwa polskiego. Internowany w Rumunii prezydent RP Ignacy Mościcki na mocy obowiązującej konstytucji wyznaczył swojego następcę – Władysława Raczkiewicza, ten zaś powołał rząd z gen. Władysławem Sikorskim na czele.
Władze Rzeczypospolitej na obczyźnie uznane zostały przez rządy krajów wolnego świata. Już 27 września 1939 roku gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz przystąpił do tworzenia organizacji konspiracyjnej pod nazwą Służba Zwycięstwu Polski. Była to pierwsza z organizacji podziemnych, powołana w czasie, kiedy ostatnie jednostki Wojska Polskiego toczyły jeszcze walki z Niemcami.
To był początek Polskiego Państwa Podziemnego, fenomenu nieznanego w innych okupowanych państwach Europy, jeśli weźmiemy pod uwagę jego skalę. PPP pełniło zarówno funkcje cywilne, jak i wojskowe (Armia Krajowa). Największym przedsięwzięciem politycznym i wojskowym Polskiego Państwa Podziemnego była akcja „Burza”, która następnie objęła większość okupowanych przez Niemców ziem polskich. Największą bitwą akcji „Burza” było Powstanie Warszawskie.
I Pułk Strzelców Podhalańskich AK
Jednostka utworzona została na początku 1944 roku w strukturach Inspektoratu Nowy Sącz, Okręgu Kraków Armii Krajowej i wchodziła w skład 21 Dywizji Piechoty AK. Za oficjalną datę utworzenia jednostki przyjmuje się 22 września 1944 roku, kiedy dowództwo pułku objął mjr Adam Stabrawa ps. „Borowy”, zastępując zmarłego z ran w szpitalu w Nowym Sączu pierwszego dowódcę, ppłk Stanisława Mireckiego, ps. „Pociej”.
Podhalańczycy zostali sformowani na bazie przedwojennego Wojska Polskiego i istniejacych już oddziałów partyzanckich na Sądecczyźnie i Podhalu w celu udziału w akcji „Burza”. Walki z oddziałami niemieckimi toczyli głównie w rejonie Podhala i Gorców (pułk został skoncentrowany na Turbaczu tam złożył przysięgę). Pułk, jak cała Armia Krajowa, został rozwiązany 19 stycznia 1945 roku.

UM NS